Умурзоқов Ў. П., Тошбоев А. Ж., Тошбоев А. А. Фермер хўжалиги

6.4. Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштиришнинг илғор технологиялари

Қишлоқ хўжалиги ерларга ишлов беришнинг бизга одат бўлиб қолган усули – тупроқдаги хайвонот дунёси, чувалчанглар, қўнғизларни ва бошқа микроорганизмларга ўзининг салбий физик таъсир кўрсатиши билан маҳсулот етиштириш жараёнини табиий ресурслардан фойдаланишда экологик зарарли ишлаб чиқаришлар қаторига киритилмоқда. Фермерлар 49 йилига арендага олган ерининг экологик ҳолатига: тупроқ унумдорлиги, сувдан фойдаланиш даражаси ҳамда технологик жараёнларининг ўз вақтида бажарилишига жавобдор эканлигини инобатга олган ҳолда, қишлоқ хўжалик маҳсулотларини етиштиришнинг илғор ресурстежамкор технологияларини тарғиб қилиши бугунги долзарб масалалардан ҳисобланади.
Шудгорсиз экиш ерга ҳеч қандай механик ишлов беришсиз ва одатда олдиндан гербтцит моддаларини ишлатиб ўсимликларни экиш баъзида эса уруғларини тўғри жойлаштириш учун кичик ғоваклар хосил қилишдир.
Дастлаб ерга минимал ишлов бериш бўйича тадқиқотлар АҚШ, ЯНГИ Зеландия ва Шотландия ўтказилган «Ай-Си-Ай» фирмаси 1961 – йилда «паракват» қўллаш билан шудгорсиз экиш тавсия қилишдан олдин иложи борича хал қилиш лозим бўлган муаммолардан бири тупроқ билан бириккандан сўнг кучини йўқотиб парчаланиб кетувчи гербитцитнинг қўлланилиши ердаги ўсимликларни нобуд қилиш билан бирга тупроқнинг механик ишловсиз тўғридан-тўғри (1,2-3 слайдалар) экиш имконини беради.
Республикамиз шароитида сув ер ресурсларини тежаш технологияларидан бири бу буғдой ва пахтани пуштага экиш технологиясидир (4-5 слайдалар) ҳамда ирригация тизимини такомиллаштириш (латокларни қўллаш) (6 слайда).
Фермерликни ривожлантиришнинг асосий йўналишларига ер ва сув ресурсларининг тежашда хар бир м² ер майдонига сарфланадиган харажат ва олинадиган фойда нисбатини оширишдир (7,8,9,10 слайдалар). Йил давомида иссиқхонадан фойдаланиш билан гуллар етиштириш, узум етиштириш, гидрофонда ҳар хил маҳсулот етиштириш ва бошқалар.
Юқорида келтирилган усул ва услублардан ташқари маслаҳат бериладиган иш юритиш технологияларидан бири бу оралаш экинлар ҳамда бир вақтнинг ўзида чорвачилик билан паррандачиликни ҳам ривожлантиришдир.