Ulıwma psixologiya pániniń predmeti Joba

Тапсырма:Ертежаслықдәўириниңжетискенлигиҳәмкемшилигибарма?

Унамлы тəрепи

Унамсыз тəрепи

Quramalı shaxslar aralıq mu’na’sebetlerde sa’wleleniwshi minnet, h’u’jdan sezimin an’law, o’z qa’dir-qımbatın biliwi,olarda aktivlik, sho’lkemlestiriwshilik, erkinlik, juwapkershilik, o’z h’a’reketlerin kritik bah’alaw sıyaqlı pazıyletleri turaqlı bolıp baradı. Ja’mma’tshilikte aktiv qatnasıwı arqalı belgili sho’lkemlestiriwshilik qa’bileti ko’rinedi,biliwge baylanıslı qızıg’ıwshılıq ko’lemi a’meliy ko’riniske iye bola baslaydı.Erte jaslıq da’wirde o’zin-o’zi an’law oqıw, miynet h’a’m qarım-qatnas motivatsiyalarının’ o’zgeriwinde o’z ko’rinisin tabadı.Ertejaslıqda’wirdegidoslıqko’binesebiro’mirdawametedi.

O`zislerinsirlarinbalaendi ata anasinaemes, olten`lesineko`birekisenedi. Olendiunamsizha`munamlita`replerineayriqshaqaramag`anhaldao`ziqa`legenAdamimenen dos boliwihuquqintalapetedi. O`z ten`leslerimenenqarimqatnasha`mmu`na`sebetprotsesindeo`zshaxsinerkenlikmenentolg`inshako`rsetealadi. Shaxsiyerkenliktiolu`lkenboliwihuquqdepan`laydi. Ata analardin` o`smirgeusierkinliktin` bermesligiyamasao`smirdin` solaydepbiliwio`smirdina`tiyjesindeolar ata anag`aqarsipazitsiyadaboladi.O`smirlerdio`zinhu`rmetqiliwdio`zpikirinha`mqazig`iwinqorg`awinbilmegenken`eslerineju`da` pa`sbahaberedi,o`smirlikda`wirineko`binsheso`zgekirmesliko`jerliko`zkemshiliklerinta`nalmasliqurisqaqliqsiyaqlio`zgesheliklermas.Hárqıylıdiniyaǵımlarǵakiripketiwgejúdábeyimboladı.

Машкаланынтури	Машкаланынсебеби	Машкаладаншыгыуусылы
1.Sirtqi ta`sirlergeberiwshenlik 2.Óspirim minezindegiózgeris.	1.Jekepikirdin` ju`zegekeliwisebepliboladı. 2.Átirapındaǵı adamalar(ásireseúlkenlerdiń) jasbalaǵaqaraǵandayqatnastabolıwı.	1.Óspirimniń ata anası, ustazları balaǵa tuwrıjolkórsetiwi,onıturaqlıtúrdeqadaǵalapbarıwı,kerekjerindebalaǵaerkinlikteberiwkerek. 2.Átirapındaǵı adamlarásireseeresekadamlaróspirimjastaǵıbalalarmenenıqtıyatlıqqarım- qatnastabolıwıkerek.Olardıńpsixologiyasınesapqaalıp,múnásibetqılıwıkerek.

«Машқала» методы

Тапсырма: Кризис дәўиримәселелери

Qadaǵalaw tapsırmalarına juwaplar

1.O`smirlik 10-11 jaslardan 14-15 jasqa shekemgi bolg`an da`wirdi o`z ishine aladi. A`kisineoqiwshilardao`smirlikjasinao`tiw, a`srese 5-klaslardan baslanadi.«Endio`smirbalaemes, biraqu`lkenha`memes» usio`smirlikda`wirdin` za`ru`rxarakterinbildiredi.Buljastao`smirrawajlaniwinakeskino`zgerislerpayda bola baslaydi.
2. O`smirler o`zlerin u`lkenlerdey tutiwg`a ha`reket qiladi.Olar o`zlerinin` joybarin qa`biylet ha`m imkaniyatlarin belgili ja`rejedi doslari ha`m mug`allimlerine tiwge umitiladi. Bul qa`diyse a`piwayi ku`zetiw joli menen ha`m an`satqana ko`riw mu`mkin, o`smirlik jasina mas bolg`an psixologik o`zgesheliklerdi u`yrene turip, o`smirler shaxsinin` qa`liplesip, rawajlanip qamalatqa erisiw jollarin ha`m og`an ta`sir etetug`in ha`m sotsial faktordin` tikeley ta`sirin tu`siniw mu`mkin. Bulda`wirdeo`smirbaxitlibalaliqmenenxoshlasadi, biraqu`lkenlero`mirineha`zirsheo`zornintabaalmag`anjag`dayboladi.
3.Buljastao`smirrawajlaniwinakeskino`zgerislerpayda bola baslaydi.Bulo`zgerislerfiziologikha`mpsixologiko`zgerisler.Fiziologiko`zgerisjinisiyjetilisiwlerdin` baslaniwiha`monin` menenbaylanislidenedegibarliqag`zalardin` bekkemrawajlaniwiha`mo`siwi, kletkaha`morganizmdu`zilisleriqaytadanqa`liplesebaslaydi. Organizimdegio`zgerislertikkeleyo`smirendokrinsistemasinin` o`zgerislerimenenbaylanisli.Bulda`wirdeishkisekretsiyabezlerinenbirigipozizbezinin` funktsiyasi (qa`liplesedi) aktivlesedi.Onin` xizmetiorganizimtoqmalarinin` o`siwiha`mza`ru`rishkisekretsiyabezlerinin` islewinku`sheytedi.Na`tiyjediboyio`siwitezlesedi, jinisiyerjetkenlik (jinsiyorganlardin` rawajlaniwi, eklemshijinsiybezlerdin` paydaboliwi) a`melgeasadi.
4.O`spirinda`wir «O`tiwda`wiri» «Krizisda`wir» «qiyinda`wir» siyaqliatlardialg`anpsixologikko`rnislerimenenxarakterindesebebi, buljastag`io`smirlerdin` qattiha`reketindejan`asharyaatlaro`zornintabaalmag`aninnanpsixikportlawtu`rleriha`mku`zetiledi.
5.L.S.Vigotskiy.
6.O`smirik da`wirinde so`zdin` rawajlaniwi bir ta`repten so`z baylig`inin` o`siwi esabina bolsa, ekinshi ta`repten ta`biyat ha`m ja`miyetegi na`rse, waqiya ha`m ha`diyselerdin` mazmunin an`lawi esabina boladi. Bulda`wirdeo`smirtilja`rdemindea`traptiaksetiwimenenbirqatardainsanDunyaqarasinha`mbelgilepberiwmu`mkinligino`zindesezebaslaydi. Usio`smirlikda`wirdenbaslap, insanusiso`zdibiliwprotsesinin` rawajlaniwinbelgilepbariwintu`sinebaslaydi.O`smirso`zlerinin` kelipshig`iwtariyxinolardin` aniqmazmunha`mju`da` qizig`adiolendio`zso`zinjasbalasiyaqliemesba`lkiyu`lkenadamlardanso`zlerditan`lawg`aha`reketqiladi. So`zma`deniyatiiyelewbarisindao`smirushinmug`allim, a`lbete, u`lgiboliwisha`rt. Usimektepta`limio`smirbiliwprotsesidetiykarg`ifaktorbolipxizmetqiladi. Biliwprotsesinin` rawajlaniwindaso`zha`mawizekiha`mjazbaboliwimenenha`mku`shlitikeleyesaplanadi.Mekteptegioqiwprotsessinin` tuwrita`siretiliwiha`ma`melgeasiriwimeneno`smirtuwrirawajlaniwinasharyatjaratiladi.O`zlestiriwgeha`reketbulo`smirdin` qatnasibiliwha`mko`rkemxizmetinekirisiwgemu`ta`jlikha`mumitiliwiesaplanadi.

Test sorawları(10)

1.Óspirimlik dáwir qaysı jas aralıǵındaǵı waqıttı óz ishine aladı?
A)10-15 B)9-12 C)16-18 D)17-18
2.Oqıwshılarda óspirimlik jasına ótiw neshinshi klasqa tuwra keledi?
A)8-klass B)6-klass C)7-klass D) 5-klass
3.Óspirimlik dáwir jáne qanday atamalar menen ataladı?
A)Ótiw dáwiri B)Krizis dáwiri C)Qıyın dáwir D)Barlıq juwaplar durıs
4.Óspirimlik dáwir ”Psixik rawajlanıwdaǵı krizis” dep kim aytqan?
A) A.L.Shnirman B) I.V.Straxov C) L.S.Vigockiy
5.Ósmir neshe jastan baslap tereń pikirlewge háreket ete baslaydı?
A)11-12 B)13-14 C)15-16 D)16-18
6.Ósmirlerde neshe jaslarda sharshaw sızıǵı kóteriledi?
A)13-14 B)16 C)A hám B juwapları durıs D)16-17
7.Neshinshiklastanbaslapoqiwshilaro`zsirtqiko`rnislerinesonday-aq,qarama-qarsijinistag`ibalalarha`molarmenenmu`na`sebetlerineitibarberebaslaydi?
A)6-klass B)7-klass C)8-klass 9-klass
8.Akseleratsiya na’tiyjesinde bu’gingi balalarımızdın’ rawajlaniwi aldın’g’ı a’wladlarg’a qarag’anda ortasha eki-u’sh jıl erte jetilisip atır. Fiziologlar bul processti g’- da’rejeli jınısıy belgilerdin’ payda bolıwına qarap, neshe basqıshqa ajıratadı?
A)2 B)5 C)4 D)3
9.Erte jaslıq da’wirdegi doslıq ko’binese .......... dawam etedi?
A)16 jasqa shekem B)30 jasqa shekem C)bir ómir D)40 jasqa shekem
10. Ja’mma’tshilikte aktiv qatnasıwı arqalı .............. qa’bileti ko’rinedi?
A)erkinlik,dóretiwshilik B)shólkemlestiriwshilik C)Óz háreketlerin kritik bahalaw D) Barlıq juwaplar durıs.

12.тема. Педагогикалық хызмет ҳәм тәлим тәрбия психологиясы

Жоба:
1.Oқыўискерлигиҳәмоныңтүрлери.
2.Билимлердиөзлестириўбасқышлары, басқарыўдыңметодологиялықтийкарлары.
3.Машқалалыоқытыўҳәммашқалалыситуация.
4.Тәрбияпсихологиясы.
5. Шахстытәрбиялаўметодларыҳәмформалары.

Қадағалаўшысораўлар
1.Тәлим психологиясыдегенимиз не?
2.Машқалалы оқытыўдегенимиз не?
3.Тәрбия психологиясы?
4.Шахсқа тәсиретиўшифакторлар?
5.Шахсты тәрбиялаўметоларыҳаққында?

Кейс-(жағдай).Турдымурат орта мектептиң 9-класын амалады. Шаходатнамасында «3» баҳасыкөпболғанлығысебепли, унамсызминез-хулыққаийеболғанлығыушынТурдымураттыҳешбиркәсип-өнерколледжинеқабылетилмеди. ҲәрбирколледждиңбасшыларыТурдымураттыбасқакәсип-өнерколледжинекириўинусынысетти. БирақТурдымураттыңата-анасыбаласынөзлерижасайтуғынрайондағыкәсип-өнерколледжинекириўинусынысеттиҳәмоннан хабар алыптуратуғынмүмкиншилигиболатуғынынайтты.

Сораўлар.
Тыңлаўшыларғаусынысетилетуғындереклер.
Тыңлаўшыларушынкөрсетпелер.
Кейстишешиўпроцеси
Шешимиңиз.

«Шубаластырылығаншынжырларизбе-излиги» методы

(қайсыбиринетийислиекенлигинизлең)
Гүрриң, педагогикалықталап, хошаметлеў, мақуллаў, түсиндириў, оқытыў, лекция, шынығыў, үйретиў, тәрбиялаўшыўазыйпалар, жарыслар, кеўилинкөтериў, исенимбилдириў, қоллап-қуўатлаў, жәмәтшиликпикири, ескертиўбериў, мәнәўийсәўбетлесиўлер, үлгикөрсетиў, аўызекиямасажазбаалғыснамалар, сыйлықлар, жазалаў.

Социаллықсананықәлиплестириўгехызмететиўшиметодлар	Әдеткеайландырыўҳәмхызметкешынықтырыўшыметодлар	Тәрбиядахошаметлеўҳәмжазалаўметодлары
Gúrriń Túsindiriw Oqıtıw Lekcıya Úyretiw Jámáátshilik pikiri Mánawiy sáwbetlesiwler	Pedagogikalıq talap Shınıǵıw Tárbiyalawshı wazıypalar Jarıslar	Xoshametlew Maqullaw Kewilin kóteriw Isenim bildiriw Qollap-quwatlaw Eskertiw beriw Úlgi kórsetiw Awızeki yamasa jazba alǵısnamalar Sıylıqlar Jazalaw

Keys (jaǵday)

Sorawlar:
1. Turdımurat ne ushın sabaqlarınan tómen oqıdı?
2. Ata-anası ne ushın onıń oqıwın qadaǵalamadı?
3. Ata-anası Turdımurattı qaysı kolledjde oqıtpaqshı?

Tıńlawshılarǵa usınıs etiletuǵın derekler:

1.Turdımurat mektepte jaman minez qulqı menen belgili boldı
2. Muǵallimlerdiń Turdımurat haqqındaǵı pikirleri unamsız
3. Jurnaldaǵı bahaları da jaman

Tıńlawshılar ushın kórsetpeler:

1.Turdımurattıń sabaqqa qatnası tómen
2. Bahaları qanaatlandırarlı dárejede
3. Jámiyetlik jumıslarǵa jaqsı qatnasadı

Keysti sheshiw procesi:

Turdımurattıń bahaları tómen, mektepte úlgili oqıwshı bolmaǵanı menen jámiyetlik jumıslarǵa jaqsı qatnasqan. Onıń ata-anası da balasınıń kóz aldında bolıwın qáleydi. Eger onı óz jasaytuǵın jerindegi kolledjge qabıllamasa, ata-anasınıń baqlawında bolmasa, tárbiyası bosasıp, jaman jollarǵa kirip ketiwi mámkin. Bunday balalar ata-anasınıń baqlawında bolıwı tiyis.
Sheshimińiz:
Turdımurattıń ata-anasınıń tilegin orınlap ózi jasaytuǵın jerdegi kolledjge oqıwǵa jaylastırıw kerek.

Qadaǵalawshı sorawlarǵa juwaplar

Tálim psixologiyası oqıtıw processiniń nızamların, onıń motivaciyası máselelerin, sabaq dawamında úyreniw processiniń qáliplesiwi, tvorchestvolıq imkaniyatların rawajlandırıwda pedagogtın tutqan ornı hámde balanıń «Men-koncepciya» sın úyrenedi. Sonday aq, oqıtıw psixologiyasında oqıtıw forma hám metodlarınıń psixologik salamat shaxstı tárbiyalawdaǵı ornı haqqında da sóz etiledi.
Shaxsıy ilmiy bilimlerdin payda bolıwınaqoyılǵan maqsetler hámde real barlıq arasındaǵı úzilisler sebebin túsindirip beriw menen baylanıslı. Psixolog pedagoglar menen jumıs alıp barıwda, birinshiden, olardıń kásiplik jumısına jańa maǵana beriwge, ekinshiden, ishki shaxslıq bilim beriw, úshinshiden, onıń menen birge islesiw arqalı ózara bir-birin túsiniw hám óz-ózin rawajlandırıw ushın optimal sharayatlar jaratıp beriwge ayrıqsha itibar ajıratıwı tiyis. Zamanagóy psixologiya tarawlarınıń biri bolǵan – refleksiv psixologiya (E. P. Varlanov, S.YU. Stepanov) pedagoglar menen islesiwde óz aldına tómendegi wazıypalardı qoyadı:
-Pedagogtıń óz empirik bilimlerin qayta kórip shıǵıw xám talqılaw ushın sharayat jaratıp beriw;
-Bilim tarawında jáhan mádeniyatı, pán hám ámeliyattıń jetiskenliklerin pedagogiyalıq iskerlite konstruktiv assimilyaciya qılıwǵa tayarlaw:
-Pedagog hám psixologlardıń birgeliktegi jumısındaǵı ámelge asırılıwshıadamgershilik qádiriyatlardı konceptualizaciya qılıw hám rawajlandırıw:
-Túrli pedagogikalıq jaǵdaylardı refleksiya qılıw:
-Mashqalalardı sheshiwdiń eski usılların sheklew hám jańa usıllardı jaratıw:

Tárbiya psixologiyasıtúrli jas basqıshlarında shaxstıń qáliplesiwi, balanıń rawajlanıwında onı qorshaǵan jaqın hám alıs ortalıqtıń tásirin úyrenedi. Bilim alıwda psixologtıń tutqan ornı tuwralı eń áhmiyetli túsinikler-bul:

-psixolog–diagnost, ol balaǵa rawajlanıw jolın tańlap alıwǵa járdemlesedi, onıń individual ózgesheliklerin esapqa ala otırıp, oǵan oqıtıw programmasın tawıp beredi.
-psixolog – konfliktolog hám psixoterapevt.
-psixolog - balanıń bilim alıw hám rawajlanıwın proektlestiredi.
-psixolog - oqıw ornınıń kommunikaciyaların jolǵa qoyıwǵa juwap beredi.
-psixolog - balalardıń psixologik salamatlıǵın saqlawǵa juwapker.
-psixolog – basqarıw boyınsha konsultant.
SHaxstıń qáliplesiwinde násil (biologiyalıq) sociallıq ortalıq hám maqsetke muwapıq ámelge asırılatuǵın tálim – tárbiya jáne de óziniń erkin iskerliginde eń áhmiyetli sanaladı. SHaxs qaysı jámiyette jasamasın ol sol jámiyet nızamlarına, qaǵıydalarına tiykarlanıp qáliplesedi. Adam átiraptı obektiv barlıqtı kóbirek bilgen sayın onıń sanası ósedi, pikirlew sheńberi keńeyedi, jańa másele hám kónlikpelerdi iyeleydi, jańa qızıǵıw hám zárúrlikler payda boladı. Balanıń ata – anası, jaqın tuwısqanları, násilden-násilge ótetuǵın biologiyalıq ózgeshelik hám uqsaslıqlar da bar, bular násildiń tásiri. Psixologiyada shaxs qáliplesiwine tiyisli bir qatar teoriyalar bar bolıp, olar adamdı úyreniwde hár qıylı bir – birine qarama – qarsı pikirler menen mashqalanı túsindiriwge háreket etedi.
Shaxstı tárbiyalaw procesinde qarama-qarsılıqlardı saplastırıw maqsetinde aktiv tálim metodları: jumıs babındaǵı, innovaciyalıq hámde shólkemlestiriwshi-iskerlik oyınları, konkret jaǵdaylardı talqılaw, topar menen diskussiya ótkeriw h. t. b. qollanıladı.

12-tema boyınsha test

Ańlı háreketlerdiń basqıshpa-basqısh qáliplesiw teoriyası kimge tiyisli?
a)A.V.Petrovskiy
b)P.Ya.Galperin
c)V.I. Slobodchikov
d)G.P. SHedrovickiy
2. Kimnińkóz qarası boyınsha pedagogikalıq-psixologiya tálim processin basqarıw, ańlap alıw processiniń qáliplesiwi, aqıldı rawajlandırıw kriteriyaların izlep tabıw, oqıwshılar, sonday aq, múǵallimler hám oqıwshılar arasındaǵı múnásibetler máselelerin úyrenedi?
a)A.V.Petrovskiy
b)P.Ya.Galperin
c)V.I. Slobodchikov
d)G.P. SHedrovickiy
3. Pedagogikalıq-psixologiya strukturası neshe bólimnen ibarat?
a)2 b)3 c)4 d)5
4. … - túrli jas basqıshlarında shaxstıń qáliplesiwi, balanıń rawajlanıwında onı qorshaǵan jaqın hám alıs ortalıqtıń tásirin úyrenedi
a)Pedagogikalıq iskerlik psixologiyası
b)Oqıtıw psixologiyası
c)Tárbiya psixologiyası
d)Tálim psixologiyası
5. Kimniń islep shıqqan pedagogikalıq tálimdi proektlestiriw texnologiyası boyınsha jumıs turleri 4 tipke bólinedi?
a)A.V.Petrovskiy
b)P.Ya.Galperin
c)V.I. Slobodchikov
d)G.P. SHedrovickiy
6. Pedagogikalıqiskerliktexızmetetiwshibilimlerkimtárepinenúshtúrgeajratılǵan?
a)A.V.Petrovskiy
b)P.Ya.Galperin
c)V.I. Slobodchikov
d)G.P. SHedrovickiy
7. Qaysıqaǵıydatárbiyalıqislerdińmazmunıhámshólkemlestiriwdińhámmewaqıtjańalanıpturıwıntalapetedi?
a)Tárbiyanıńturmıspenenbaylanıslılıǵı