Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

Bul abzactaǵı qızıl menen berilgen sózlerdi sinonimleri menen almastırıp 
qayta jazıń. Usı qızıl menen berilgen sózlerdiń qaysı gáp aǵzasınıń xızmetinde 
kelgenligin aytıń. 
4) Eger sol kúni 7 oqıwshı shıǵarmanı jazıp tapsırǵanda edi, muǵallim aman 
qalarmedi. 
Ertesine muǵallimniń namazına jıynalǵan xalıq egilip jılaydı, hámmeden beter 
7 oqıwshı ókirip jılaydı, sol 7 oqıwshınıń ishinde qosıqtaǵı lirikalıq qaharman da zar 
eńiredi. 

---

212
Ilajda oqılǵan usı qosıqtan sol waqıttaǵı rayon hákimi Nematulla Xudaybergenov 
ta oǵada tásirlenedi hám sol waqıtta muǵallimge estelik ornatıw ideyasın ortaǵa 
taslaydı. 
Solay etip, 2003-jılda «Ustazǵa húrmet» esteligi dúnyaǵa kelgen eken. 
(E.Qanaatov)
Bul abzacta seslerdiń túsip qalıw yamasa artıw qubılısları qaysı sózlerde 
ushırasadı? Birinshi gápti sintaksislik jaqtan gáp aǵzalarına tallaw isleń.
 
Tapsırma 2.3. 
Tekstti oqıń. Berilgen tapsırma tiykarında sorawlarǵa 
juwap beriń. 
... Apam uzınına túsip, solq-solq jılap atır eken. Júzleri – 
ayǵız-ayǵız,
qabaǵı – isik. 
Meni kórdi de «
Ah, 
Muratjan» dep saz dawısqa salıp jılap qoya berdi. Ne qılarımdı 
bilmey, qattı albırap qaldım. Apamnıń bunday etip jılaǵanın burın kórsem edi, 
sirá!
– Ne boldı, apa, aytsa? – dep atırman ǵamxorsıp.
– Kempir apań kóz jumıptı...
Júregim eljirep, jılaǵım kelip ketti. Kóz aldımda apama uqsap mańlayındaǵı 
ájimleri tolqınday terbetilgen aq jawlıqlı kempir apamnıń sol bir kelbeti eleslep ketti...
1. Abzactaǵı gáplerden atawısh tiykarlı hám feyil tiykarlı qospa feyiller 
qaysılar ekenligin aytıń. 
2. Qızıl menen berilgen sózler qaysı sóz shaqabına kiredi?
3. Qızıl menen berilgen sózler qaysı gáp aǵzasınıń xızmetin atqarıp kelgen?
Áne, anaw onıń úy aldındaǵı pitpey qalǵan basqurı...
BASQUR
– qara úydiń 
ishinen aylandırıp orap qoyatuǵın, 
enli etip naǵıslap toqılǵan zat. Aq 
basqur, qızıl basqur – basqurdıń 
túrleri.
Shorshıp kettim. Oh, qanday aqmaq 
bolǵanbız-áy!? Biraq, usı waqıyaǵa mına bizler 
gúnalı ma edik? Yamasa...
...Waqtı-waqtı kempir apam úyge kelip-
ketip turatuǵın edi. Úyge kelse, álbette, qarap 
otırmaydı. Apamnıń qolı tiymey atırǵan 
jumısların islep, kórpe-tóseklerin sırıp berip 
ketetuǵın edi. 
Bizler kempir apamızdı sonday jaqsı 
kórgenlikten, kelgen sayın kele berse der edik. 
Al, qaytpaqshı bolsa:
– Ketpese, apa, ketpese? – dep etegine 
oralıp tapjıltpay turıp alamız.