УўК: 65. 89 Кбк: 56. 12 А–82 Асаб тизимингиз саломат бўлсин

1.2. Соматик асаб тизими
Соматик асаб тизими ажойиб бошқарилади: чап то-
мондаги мушаклар бош мия қобиғининг ўнг яримшари-
дан, ўнгдаги мушаклар эса – чап яримшаридан бошқа-
ради. Соматик асаб тизими мушак ларни бошқаришдан 
ташқари, шу мушак ларга яқин жойлашган аъзоларга таъ-
сир кўрсатади.

---

Асаб тизимингиз саломат бўлсин
16
Сиз, масалан, қўл мушаклари ва елка учун жисмо-
ний машқлар қилсангиз, у ҳолда бу билан юракни ҳам 
озиқлантирасиз! Мушаклар қайси артериядан озиқланса, 
унга ёндош жойлашган аъзолар ҳам худди шу томирдан 
озиқланади. Умид қиламизки, шу ондан бошлаб жисмо-
ний машқларга кўпроқ эътибор қаратасиз, китобнинг сўнг-
ги саҳифаларигача ўқиб чиққач эса, ушбу машқларни ба-
жонидил бажаришга киришасиз!
Лекин ҳозир тушуниб олишингиз лозим бўлган асосий 
масала шундаки, мушакларни озиқлантирувчи соматик асаб 
тизими орқали ички аъзоларимизни қўллаб-қувватлашимиз 
мумкин, гарчи улар бутунлай бошқа асаб тизими тасарру-
фида, яъни, вегетатив тизим ихтиёрида бўлса ҳам.
Мия регуляциясида тўхталишлар туфайли ички аъ-
золар озиқланишига путур етганда, бу жуда муҳим аҳа-
мият касб этади. Масалан, остеохондроз дарҳол ўтиб 
кетмайди, юрак эса доим яхши озуқа олиши керак.
Демак, шифобахш гимнастика фойдаси ҳақида му-
лоҳазаларимизни ҳозирча тўхтатамиз. Чунки бу ҳақда ке-
йинроқ махсус тўхталиб ўтилади. Шундай бўлса-да, енгил 
бадантарбия машқлари ҳар биримиз учун кундалик одат-
га айланиши лозимлигини аллақачон тушуниб етдингиз. 
Бу ҳақда шифокорлар камдан-кам сўз очади. Чунки бунга 
вақти йўқ, улар касалликни даволаши керак. Сиз билан 
биз эса қанча мумкин бўлса, шунча вақт соғлом яшашни 
хоҳлаймиз. Аммо ёдингизга бўлсин, биз бу ерда мураккаб 
спорт машқлари ҳақида асло сўз юритмадик, чунки ба-
дантарбия машқлари осон ва енгил бўлиши керак. Бунинг 
аҳамияти катта, чунки баъзан спорт ҳам стресс сабабига 
айланиши эҳтимолдан йироқ эмас.