Учун масъуллар- лаборантлар Қорабаева Д., Эргашева Ю

Экспериментал қурилма

3-расмда келтирилган. S₁ ва S₂ иккита ажратилган ёруғлик дасталари ёрдамида ёнидаги деворда Ньютон ҳалқаларини кузатиш мумкин. Бу бир вақтнинг ўзида икки интерференцияни кузатиш имконини беради ва уларни бир-бир билан солиштириш мумкин.

• 
  Оптик ўриндиқни девордан 2 метрга яқин масофада унга параллел жойлаштиринг.
  
• 
  3-расмда кўрсатилгандек Н галоген лампани ўриндиқга маҳкамланг.
  
• 
  S₁ ёруғлик дастасини ажратувчи қурилмани оптик ўриндиқда галоген лампадек 30 см масофада жойлаштиринг ва уни 45⁰ га буринг.
  
• 
  Н галоген лампани улаб йўналтирилган ёруғлик дастасини олинг. L₁ линза ёрдамида оптик ўриндиқга S₁ ёруғлик дастасини ажратувчи қурилма олдида 3-расмда кўрсатилгандек жойлаштиринг.
  

3-расм

3- расмда бир вақтнинг ўзида ҳам қайтган ҳам ўтган нурларда кузатиладиган Ньютон ҳалқаларни ҳосил қилиб берувчи экспериментал қурилма.

Н-галогенли лампа; LP – ясси-қавариқ линза ва шиша пластинка; S₁ ва S₂ лар нурни ажратгичлар; L₁ ва L₂ лар линзалар.

• 
  Ньютон ҳалқаларини кузатиш учун шиша пластинкани оптик ўриндиқга S₁ ёруғликни ажратувчидан 16 см га яқин масофада жойлаштиринг ( пластик шкаласи S₁ ажратилган нур йўналишида ўрнатилиши керак).
  
• 
  Ньютон ҳалқаларини олиш учун шиша пластикали релесларни ажратгич томонга токи L₁ линза орқали деворда ҳалқасимон манзара ҳосил бўлгунча суринг (силжитинг).
  
• 
  Дастлаб Ньютон ҳалқаларини олиш имконини берувчи шиша пластинкага қотириб қўйилган винтларни бўшатинг ва уларни:
  

а) шиша пластинка линзага тегадиган бўлиб қолгунча (яъни интерференцион манзарадан чиқиб кетмайдиган ва энг ичкаридаги қайтган нур ҳалқаси қоронғу бўлгунча) силжитинг.
б) Ҳалқасимон система аниқ шкала марказида турмагунча қотирманг.

• 
  Зарурат туғилганда L₁ линзани деворидаги ҳалқасимон манзара аниқ бўлмагунча силжитинг.
  
• 
  Шиша пластинкали рельслардан тахминан 20 см масофада L₂ линзани ўрнатинг
  
• 
  S₂ ёруғлик дастасини ажратувчи Ньютон ҳалқасини олиш учн зарур шиша пластинкадан оптик ўриндиқ бўйича тахминан 35 см масофада
  

жойлаштиринг.

• 
  Ёруғлик ажраткични оптик ўққа нисбатан 45⁰ бурчак остида шундай жойлаштирингки ёриткичдан келаётган ёруғлик қайтган нурдан ҳосил бўлган интерференцион манзара яқинида сезилсин (намоён бўлсин).
  
• 
  L₂ линзани S₂ ёруғлик дастасини ажратувчи томон токи ёруғлик нурларида кузатилаётган ҳалқасимон манзара тасвири аниқ, равшан кўрингунча силжитинг.