Учебное пособие по предмету «Каракалпакский язык» написано и утверждено на основе учебного плана и рабочей программы. Учебное пособие предназначено для студентов высших учебных заведений, обучающихся по специальности на узбекском языке

Bilip alıń!
Sózlerdiń durıs jazıw qádeleriniń jıynaǵı (imla) – orfografiya dep ataladı.
(Orthos – durıs, grafho – jazaman) degen mánini ańlatadı.
Orfografiya – sózlerdiń hám ondaǵı dawıslı hám dawıssız seslerdiń, túbir hám qosımtalardıń, mánili hám kómekshi sózlerdiń, qospa sózlerdiń bir qıylı durıs jazılıwı, ótkerme hám bas háriplerdiń durıs qollanılıwı haqqındaǵı qaǵıydalardıń jıynaǵı.
Jazıwda belgili bir imla qaǵıydalarına tiykarlanǵanda ǵana hámme bir qıylı sawatlı jazıwǵa erisiwi múmkin. Imla qaǵıydaların saqlaw tildiń fonetikalıq, leksikalıq, grammatikalıq qádelerin saqlawǵa tiykarlanadı. Sesler durıs aytılmasa, sózler durıs tańlanıp jumsalmasa, grammatikalıq qosımtalardan orınlı – ornında paydalanılmasa bunday jaǵdayda tildi túsiniw qıyın bolǵanınday, sawatsız jazılǵan xattı oqıw hám túsiniw de múmkin emes.
Orfografiyalıq qaǵıydalardı dúzgende fonetikalıq, morfologiyalıq, dástúriy (tariyxıy) ólshemlerge tiykarlanadı.
Fonetikalıq ólshem házirgi qaraqalpaq tiliniń imlasında úlken orındı tutadı. Sebebi tilimizde kóp sózler qalay aytılsa hám esitilse solay jazıladı. Demek, sózler seslerdiń ózleriniń grafikalıq tańbaları menen ańlatılıwı fonetikalıq ólshem tiykarında jazıladı. Máselen: ana, sana, qala, student, kitap, dápter, qálem hám t.b. sózlerdegi háripler olardıń aytılıwı menen sáykes keledi. Biraq qaraqalpaq tilindegi barlıq sózler qalay aytılsa, solay jazıla bermeydi. Mısalı: azańǵı, túńgi, bashshı, jassın hám t.b. túrinde aytılǵanı menen sózdiń túbiri saqlanıp jonqa, azanǵı, túngi, basshı, jazsın bolıp jazıladı. Aytılıwına qarap emes, al sóz túbiriniń hám qosımtanıń ádettegi pútinligi saqlanıp jazılıwı morfologiyalıq ólshem bolıp esaplanadı.
Qaraqalpaq tilinde teńdey dárejede qatara birge qollanılıp júrgen: Samal – shamal, salı – shalı, saǵal – shaǵal, aylan – aynal, jıynal – jıylan, qıynal – qıylan hám t.b. sózler ushırasadı. Jazıwda olardıń dáslepkileri yaǵnıy (samal, salı, saǵal, aylan, jıynal, qıynal) bolıp qollanılıwı dástúrge aynalıp ketken. Sózlerdiń bunday bolıp jazılıwı dástúriy (tariyxıy) ólshem dep ataladı.
Solay etip, qaraqalpaq tiliniń imla qaǵıydaların dúzgende fonetikalıq, morfologiyalıq hám dástúriy ólshemler basshılıqqa alınadı.
Qaraqalpaq tilindegi kópshilik sózler qalay jazılsa, solay aytılıw qáliplesken norma bolsa, al geypara sózler bul qaǵıydaǵa baǵınbaydı. Qaraqalpaq tiliniń nızamlılıqlarına sáykes jazılıwı menen aytılıwında ayırmashılıq boladı.