3.9. Tapsırma. «Qaraqalpaq tiliniń orfografiyalıq sózligi» kitabınan jazılıwı menen aytılıwında ózgeshelikler bar sózlerdi terip jazıń.
3.10. Tekstti oqıń. Sózlerdiń jazılıwına itibar beriń.
Uqıplılıq kerek
Qaraqalpaq tilin taza, qátesiz sóylewdi hám jazıwdı hámme maqset etedi. Oqıw jılınıń dáslepki kúnleri bul pánnen men kóbirek sátsizlikke ushıray berdim. Diktant hám bayan jazǵan sayın ózimniń ańsızlıǵımnan kóp qáteler jiberemen. Sóylegen waqıtta ayırım sózlerdiń qosımtaların ayıra almay júrdim.
Kurslas doslarımnan Sherali, Azada, Íbrayım, Gáwharlar maǵan kóp járdem berdi. Onnan qala berse – muǵallimim. Olardıń aqıl – keńesinen keyin qaraqalpaq tilindegi ádebiy kitaplardı kóbirek oqıdım. Túsinbegen qıyın sózlerdi dápterime jazıp alıp mánisin úyrendim. Házir qaraqalpaq tilinde erkin sóylep, jaza alaman.
Usı kúnge shekem meniń bilgenim – tıyanaqlı bilim alıw ushın uqıplılıq kerek eken. Bul hár bir adamnıń yadında bolıwı kerek.
3.11. Tapsırma. Til úyreniw boyınsha kishi kólemdegi maqala jazıń.
3.12. Tapsırma. Neshe tildi bilesiz, jaslar? – degen temada óz toparıńızda forum ótkeriń.
Jurnalisttiń sózi: (baslawshı).
«Til bilgen el biledi» maqalı ázelden aytılǵan bolsa da, búginge shekem óziniń mánisin joytqan joq, qayta waqıt ótken sayın áhmiyeti artıp barmaqta.
Házirgi zamanagóy dáwirde qansha kóp til bilseńiz, dúnya esiklerin ashıw ushın sonsha kóp giltke iye bolıp bara beresiz. Solay eken, til úyreniń hám dúnyanıń esiklerin ashıń. Búgingi forum qatnasıwshıları sawalımızǵa ne dep juwap berer eken?
Jurnalist óz toparınıń studentlerinen juwap aladı.
4. Nókis – Qaraqalpaqstannıń paytaxtı
Buwın hám ótkerme. Pát
4.1. Qoraqalpog’iston respublikasi: kecha va bugun.
M ustaqillik yillarida bu zaminda amalga oshirilgan ulkan bunyodkorlik ishlari, ro’y bergan o’zgarish va yangilanishlar haqida uzoq gapirish mumkin. Markaziy Osiyoda yagona sahro bag’ridagi mo’jiza – Qo’ng’irot soda zavodi, Xo’jayli shisha zavodi, «Markaziy Osiyo bezak toshlari» qo’shma korxonasi, Qo’ng’irot karbid, Nukus marmar va kabel zavodlari, O’rga gaz koni kabi zamonaviy ishlab chiqarish obektlari, Qoraqalpog’iston respublikasi Jo’qorg’i Kengesi, Toshkent axborot texnologiyalari universitetining Nukus filiali, Olimpiya zahiralari kolleji binolari, o’nlab umumtalim maktablari, litsey va kollejlar, bolalar sporti, bolalar musiqa va sanat maktablari… Bunday muhtasham inshootlar istiqlol sharofati tufayli barpo bo’ldi.
Xalqimizning uzog’ini yaqin, og’irini engil qilish borasida amalga oshirilgan ulkan bunyodkorlik ishlari eng savobli ishlardan bo’ldi. Bu sohada ham islohot – islohot uchun emas, avvalo inson uchun, uning manfaatlari uchun degan ezgu g’oya doimiy ustuvor vazifa bo’lib kelmoqda.
2000 yili Nukus shahrini Xo’jayli tumani bilan bog’laydigan ulkan ko’prik, 2001 yilda 345 kilometrlik Nukus – Sulton Uvays tog’ – Miskin – Uchquduq – Tinchlik – Navoiy temir yuli ishga tushirildi. Yuzlab kilometr avtomobil yo’llari rekonstruktsiya qilindi. Ravon yo’llarning uzunligi 4 ming 100 kilometrdan oshib ketdi. Mazkur yo’nalishdagi ishlar izchil davom ettirilmoqda.
Bugun dunyo xalqlarining etiborini tortayotgan, havasli, hayratli nigohlariga sabab bo’layotgan Ustyurt gaz – kimyo majmuasi Prezidentimiz tashabbusi bilan barpo etildi. Asrlar osha qaqrab yotgan bepoyon dashtda ulkan ishlab chiqarish quvvati qad rostladi. Korxona jahonning nufuzli nashrlari tomonidan 2012 yilning eng yaxshi loyihasi deb topildi.
N ukus shahrida ham keng ko’lamli bunyodkorlik va obodonlashtirish ishlari amalga oshirildi va bu boradagi ishlar izchil davom ettirilmoqda. Temir yul vokzali, İ.Savitskiy nomidagi sanat muzeyi tanib bo’lmas darajada zamonaviy qiyofa kasb etdi. Shaharning Qoraqalpog’iston, Amir Temur, To’lepbergen Qaipbergenov ko’chalarida qad rostlagan ko’p qavatli zamonaviy uylarga ko’chib o’tgan yuzlab oilalar hayotiga o’zgacha shukuh kirdi. Shahar markazidan oqib o’tivchi Do’stlik kanalining ikki qirg’og’i bo’ylab 2,5 kilometr masofada ko’plab ko’ngilochar, dam olish obektlari ishga tushirildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |