Учебное пособие по предмету «Каракалпакский язык» написано и утверждено на основе учебного плана и рабочей программы. Учебное пособие предназначено для студентов высших учебных заведений, обучающихся по специальности на узбекском языке

2.5. Shınıǵıw. Tómendegi berilgen sózler ne ushın qızıq? Ózlerińiz usınday sózlerdi tabıń.
Qabaq, qızıq
Nadan, kerek
Kók.
2.6. Shınıǵıw. Berilgen sózlerdi soldan ońǵa qaray ózgertip shıǵıń hám qanday sózler payda boldı?

aǵla – alǵa	namaz -
adas -	qabat -
azat -	nabat -
shók -	qabaq -
tús -	qalaq -
aqsaq -	ele -

2.7. Tapsırma. Ózlerińiz yadtan joqarıdaǵıday mısallar tawıp jazıń.
O o, Ó ó háripleri.
O o, Ó ó háripleri – erinlik dawıslılar bolıp kópshilik dara sózlerde birinshi buwında jazıla beredi.

1. 
   Orın, qolı, qosıq, polat, otır, olar, bol.
   
2. 
   Ómir, órim, ósimlik, bólim, ópepek, ot, ózim, sóz.
   

Berilgen sózlerdiń jazılıwına itibar beriń.

obraz	boran	ójet	bóget
oylasıq	boyan	ózge	ózek
oynap	joqarı	ókpelew	gójek
oqıw	yosh	órnek	sózshil
ońay	komfort	ótkeriw	tóbeshik
oramal	qorǵaw	ótkir	shóplik

2.8. Tekstti qaraqalpaq tilinde sóylep beriń.
O’z ona tilini unutgan bo’lsa, u mening o’g’lim emas!
Darhaqiqat, farzand o’zini vujudida to’qqiz oy ko’tarib yurgan, ming bir qiynoqlarda dunyoga keltirgan volidasini o’z tilida «Ona» deb chaqira olmasligi, bag’rida erkalanayotgan jigarbandini ona tilida erkalay olmasligi – halokat. Bunday ko’rgilikdan Xudoning o’zi asrasin!
Ona tilini yo’qotib qo’yish – ulkan fojia ekanligini bot – bot aytamiz. Mashhur avar shoiri Rasul Hamzatov bir voqeani o’z esdaliklarida yozgan. Shoir bir yili delegatsiya bilan Frantsiyada bo’ladi. O’sha erda o’zining bir vatandoshini uchratadi. Vatandoshi shoir orqali onasiga sovg’a – salomlar berib yuboradi. Dog’istonga qaytgach, o’sha odamning onasi Rasul Hamzatovning huzuriga kelib, o’g’li haqida surishtiradi.
Shoir onaizorga o’g’liningsog’inchli salomi va sovg’alarini etkazadi. Ona behad xursand bo’ladi. Ketar chog’ida nimadir esiga tushib, ayol Rasul Hamzatovdan so’raydi:
- O’g’lim sen bilan qaysi tilda gaplashdi?
- U men bilan tarjimon orqali gaplashdi, – deydi shoir.
Shunda ayol ortiga buriladi va o’g’li berib yuborgan sovg’alarni qaytarib, alam bilan deydi:
- Agar o’z ona tilini unutgan bo’lsa, demak, u mening o’g’lim emas! Mening unday o’g’lim yo’q!
Ushbu voqeadan ko’rinib turibdiki, o’z ona tilini unutish hamma xalqlarda ham fojia sanaladi.
2.9. Shınıǵıw. Noqattıń ornına tiyisli o, ó háriplerin qoyıp jazıń.
- Hámmege málim fakt – házir inf…rmatsiya kanallarınıń túrleri k…p, s…l ushın ayırım jaslar jigirma jasına deyin – aq …ǵırı k…p nárseni bilgen, t…yınǵan, sharshaǵan adam sıpatında sezinip kitap …qıwdı …zlerine artıqsha júk dep sanaydı. …ǵan q…sımsha, dúnyada qaǵaz mashqalası baslı mashqalalardıń birine aynaldı. Jáne bir ayrıqsha …ylandırarlıq bir jańalıq – jaqında baspa s…z s…ńǵı 400 jıldıń (1556 – 1956 – jıllar) ishinde dúnyada payda bolǵan kitaplardıń katal…gi L…nd…nda basıp shıǵarılǵanın xabarladı: Katal…g 754 t…m b…lıp, hár qaysısı 527 betten ibarat, hár t…mda 11340 atama bar eken. Buǵan s…ńǵı jılları shıqqan kitaplardı q…sıp, bir …qıwshını qansha – qansha kitap kútip turǵanın k…z aldıńa keltir. (T.Q. «Qaraqalpaqnama»).