U. X. Safarov, N. M. Karakulov

Jahon yer fondi (V.V.Maksakovskiy tasnifiga ko‘ra). 9
-jadval 
Yer fondi turlari 
mln.ga 
% 
Qishloq xo‘jaligi yerlari 
Shu jumladan: 
Haydaladigan yerlar 
Ko‘p yillik ekin maydonlari 
O‘tloqlar
4846,1 
1345,3 
105,5 
3395,3
37,1 
10,3 
0,8 
26
O‘rmonlar
4138
31,7
Boshqa turdagi yerlar
4061,3
31,2
Barchasi
13045,4
100
Haydaladigan yerlar va o‘tloqlarning jahon mintaqalarida tarqalish holati 
haqida fikr yuritilayotganda hududning relyef xususiyatlari katta ta’sir ko‘rsatadi.

---

61 
7-rasm. Haydaladigan va o‘tloq yerlarning mintaqaviy xususiyatlari, %
Shu bilan birga albatta davlatlarning maydon miqyosi ham ahamiyatga 
egadir. Bu holatning isbotini haydaladigan yerlar hajmiga ko‘ra dunyoning 
peshqadam davlatlari ro‘yhatiga e’tibor qaratib bilsa ham bo‘ladi: 
1. AQSH – 186,5 mln.ga 
2. Hindiston – 166,1 mln.ga 
3. Rossiya – 130,3 mln.ga 
4. Xitoy – 92,5 mln.ga 
5. Avstraliya – 47 mln.ga 
6. Kanada – 45,4 mln.ga 
7. Braziliya – 43,2 mln.ga 
8. Qozog‘iston – 34,8 mln.ga 
9. Ukraina – 33,3 mln.ga 
10. Nigeriya – 30,2 mln.ga 
Yer resurslarining tarkibida sug‘oriladigan yerlarning ahamiyati kattadir. 
Hozirgi kunda dunyoning iqlim qurg‘oqchil yoki tabiiy namlik etishmaydigan 
davlatlarida sug‘orib dehqonchilik qilish keng tarqalgan. Sug‘oriladigan yerlarning 
hajmi bo‘yicha etakchi davlatlar 10-jadvalda keltirilgan. Jadval ma’lumotlariga 
ko‘ra sug‘oriladigan yerlarning kattaligiga ko‘ra Xitoy jahonda 1-chi o‘rinni 
0 
10 
20 
30 
40 
50 
60 
70 
80