Тузувчи: пс ф. н., доц. Шойимова Ш. С. Тошкент педиатрия тиббиёт институти педагогика ва психология кафедраси

ПСИХОЛОГИЯНИНГ АСОСИЙ МЕТОДЛАРИ
Ёш даврлар психологияси
Ижтимоий психологияси
Касбий психология
Экспериментал психология

Умумий психология
Педагогик психология
Тиббиёт психологияси
Психология фан-техниканинг ривожланиши таъсири билан ўзининг тадқиқот объектларига эга бўлган кўплаб тармоқларга ажрала бошлади. Ҳозирги кунда унинг 300 дан ортиқ тармоқлари мавжудлиги ҳақида манбаларда қайд қилинади.
Психологиянинг тармоқлари
Психология яхлит ва мустақил фан сифатида ривожланишида барча ижтимоий-гуманитар (фалсафа, социология, педагогика, тарих, иқтисодиёт ва ҳ.), табиий фанлар (биология, физиология, химия, физика ва ҳ.), кибернетика ва техника фанлари билан ўзаро алоқаси ва ҳамкорлиги яққол сезилмоқда.
Психологиянинг қисқача тарихи
Психологиянинг фан сифатида ривожланиши тарихи тўрт босқичга бўлиб ўрганилади:

• I. Психология жон, руҳ ҳақидаги фан сифатида ўрганилиб, бу 2500 йил аввалги даврга тўғри келади. У даврда инсон ҳаётидаги кўплаб воқеалар жон, руҳ ва унинг хусусиятларига боғлаб тушунтиришган.
• II. Психологияга онг ҳақидаги фан сифатида қаралиб, табиий фанларнинг ривожланиши таъсири остида ХYII асрда пайдо бўлди.
• III. Психология хулқ-атвор ҳақидаги фан сифатида. ХХ асрда шаклланган бўлиб, психик ҳодисалар, яъни кишининг хулқ-атвори, ҳаракатлари, реакцияси кабиларни ўрганиш ҳисобланган.
• IV. Психология психик фактларни, психик ҳодисаларнинг механизмлари ва қонуниятларини ўрганувчи фан сифатида шаклланган.

Уларнинг тасаввурларида қуйидагича талқинлар кенг ўрин эгаллаган:
Гиппократ (эрамиздан аввалги 460-377 йиллар) Демокритнинг издоши сифатида қадимги тиббиётда тўпланган тажрибаларни жамлаб, умумлаштиради. У мия ва руҳ ўртасидаги муносабатларга оид қарашлари билан машҳур бўлиб, темперамент таълимотининг асосчисидир. Машҳур олим одамлардаги касалликнинг кечиши ва беморнинг тузалиши унинг темпераментига боғлиқ эканлигини таъкидлайди.