Тузувчи : Файзуллаева Н

 
3. «Keyns xochi». Ishlab chiqarish hajmining muvozanat 
darajasiga erishish mexanizmi 
 
Rejalashtirilgan xarajatlar chizig’i haqiqiy va rejalashtirilgan xarajatlar bir-biriga teng 
bo’lgan (Y=E) chiziqni qaysidir a nuqtada kesib o’tadi. Quyida keltirilgan 14-chizmada tovarlar 
va xizmatlar bozorida qisqa muddatli muvozanatga erishish mexanizmi tasvirlangan bo’lib, u
“Keyns xochi” nomini olgan. Y=E chiziqda haqiqiy investitsiyalar va jamg’armalar tengligi 
saqlanadi. a nuqtada esa daromadlar rejalashtirilgan xarajatlarga teng bo’ladi. Shuningdek, bu 
yerda rejalashtirilgan hamda haqiqiy investitsiyalarning o’zaro tengligiga erishiladi. YA’ni, 
makroiqtisodiy muvozanat ta’minlanadi.
Agarda, ishlab chiqarishning haqiqiy hajmi (Y1) uning muvozanat darajasi(Y0)dan ko’p 
bo’lsa, iste’molchilar mahsulotlarni ishlab chiqaruvchilar taklif qilganga nisbatan kam sotib oladi 
(ADfirmalarda ishlab chiqarish hamda bandlik darajalarini pasaytirishiga olib keladi. Bu esa YAIM 
7
Агапова Т.А., Серегина С.Ф. Макроэкономика:Учебник.-7-е изд.перераб. и доп.- М.:Издательство “Дело и сервис”, 2005., 114-с 

---

94 
hajmini Y1 dan Y0 gacha kamayishigaolib keladi va daromad va rejalashtirilgan xarajatlar 
tenglashadi. O’z navbatida Yalpi talab va taklifning tenglashishiga (AD = AS) erishiladi. 
Aksincha, haqiqiy ishlab chiqarish (Y2) uning muvozanat darajasidan (Y0) kam bo’lgan 
vaziyatda esa, firmalar iste’molchilar talabiga nisbatan kam ishlab chiqarayotganligini (AD>AS) 
ko’ramiz. Talabning oshishi esa firmalar zahirasining kamayishi hisobiga qondiriladi. Natijada, 
YAMM asta sekin Y2 dan Y0 ga qarab o’sadi va yana AD=AS tengligiga erishiladi. Bu esa ayni 
paytda ye=Y va I=S ayniyatlarga erishilganligini anglatadi.