Тузувчи : Файзуллаева Н

Nazorat va muhokama uchun savollar 
1. Daromad, iste’mol va jamg’armalar o’rtasidagi o’zaro bog’liqlikka izoh bering? 
2. Avtonom iste’mol kategoriyasining mohiyatini tushuntirib bering.
3. Iste’mol va jamg’arish grafiklaririni izohlang. 
4.Iste’mol va jamg’armaga o’rtacha va chegaraviy moyillik ko’rsatkichlarini izohlab bering?
5. Qaysi mablag’larni investitsiya tarkibiga kiritamiz? 
 
6. Akselerator modelini tushuntirib bering.
 
7. Kutilayotgan sof foyda normasi o’zgarishi qaysi sabablarga ko’ra ro’y beradi va u
investitsiya hajmiga qanday ta’sir ko’rsatadi. 
 

---

91 
13-Mavzu: Keynsning tovarlar va xizmatlar bozoridagi makroiqtisodiy 
muvozanat modeli
Reja: 
1. Keynsning makroiqtisodiy muvozanat nazariyasi asoslari. 
2. Haqiqiy va rejalashtirilgan xarajatlar.
3. «Keyns xochi». Ishlab chiqarish hajmining muvozanat darajasiga erishish mexanizmi. 
4. Avtonom xarajatlar mul’tiplikatori. 
5. Retsession va inflyatsion uzilish 
 
1. Keynsning makroiqtisodiy muvozanat nazariyasi asoslari. 
Klassik maktab namoyondalari bozorlar va baholarning umumiy muvozanati nazariyasini 
yaratdilar. Ularning umumiy muvozanat konsepsiyasiga ko’ra iqtisodiyotda faqatgina to’liq 
bandlilik sharoitidagi muvozanat mavjud bo’lishi mumkin. Bunday xulosa J.B.Seyning bozorlar 
qonuniga tayanadi. Bu qonunga ko’ra mehnat taqsimotiga asoslangan iqtisodiyotda har bir 
sub’yektning ishlab chiqarishi bir vaqtning o’zida boshqa sub’yektlarning ishlab chiqarish 
natijalariga talab hisoblanadi. Oxir-oqibat Yalpi talab Yalpi taklifga teng bo’ladi. Klassik 
iqtisodchilar fikriga ko’ra AD ≠ AS holati ro’y bermaydi, umumiy xarajatlar miqdori yetishmay 
qolgan, ya’ni AD< AS holati ro’y bergan sharoitda ham baho, ish haqi va foiz stavkasi kabi 
dastaklar ishga tushadi va natijada xarajatlar miqdorining kamayishi ishlab chiqarishning real 
hajmi, bandlik va real daromadlar miqdorining kamayishiga olib kelmaydi. 
Makroiqtisodiy muvozanatning klassik modeli ishlab chiqarish hajmi resurslarning 
bandliligi va ishlab chiqarish texnologiyalarining funksiyasi hisoblanadi, va egiluvchan baholar 
mexanizmi tomonidan potensial darajada tutib turiladi degan shartlarga tayanadi. Egiluvchan 
baholar mexanizmi hisobiga bozor iqtisodiyoti barcha mavjud resurslarning to’liq bandlilgini 
ta’minlab turadi. 
Klassik makroiqtisodiy muvozanat modelining o’ziga xos xususiyati pulning neytralligi 
prinsipini ko’zda tutishidir. Bu model pul massasi real ishlab chiqarishga hech qanday ta’sir 
ko’rsatmaydi degan prinsipga asoslanib tuziladi. Klassiklar modelida pul bozor agentlariga 
faqatgina bitimlarga xizmat qilishi, ya’ni oldi-sotti jarayonida sof texnik vazifalarni bajarishi 
uchungina kerak. Bu asosga ko’ra klassiklar tomonidan klassik dixotomiya konsepsiyasi 
shakllantirilgan.