Turizmda axborot texnologiyalari

IEEE ko‘rsatma!ari
Har qanday tarmoqda ma’lumotlami ma’lum bir qoidalar 
bo‘yicha uzatish bu protokoldir. Protokolda uzatish muhiti ham 
inobatga olinadi. Hozirgi kunda uzatish muhiti uchun ikki turdagi 
protokollar mavjud:
. markerni uzatish 
(token) IBM Token Ring va FDDI 
tarmoqlarida qo‘llaniladi;
. CSMA 
- Ethernet tarmoqlarida qo'llaniladi.
Tarmoqlararo o‘zaro aloqani tashkillashtirish
l.M a’lumotlarni fizikaviy uzatish.
Ma’lumotlarni fizikaviy kodlash
Ma’lumotlarni uzatishda fizik kanal orqali axborotlar 
almashuvi uzatish muhitidagi signallar orqali amalga oshiriladi. 
Ushbu yo‘l bilan ma’lumotlami uzatish uchun uni qandaydir 
signalga aylantirish zarur. Bu jarayon 
kodlashtirish 
deyiladi.
Simsiz tarmoqlarda quyidagi modulatsiya turlar qo‘llaniladi:
- amplitudali;
- fazoliy;
- chastotali.
Amplitudali modulatsiyada bir katta amplituda, noli esa past 
(yoki umuman bo‘lmaydi) amplituda bilan aniqlanadi.
Fazoliy modulatsiyada - bu yerda ma’lumotlar har xil 
ko'rmishda boigan signallar bilan kodlanadi.
0
1 A
A A
; 
0 
H
a
А А
: 
0
АА»
u u
1 A
U i
A 
f
| и и
и 1
1
ц
А.
U u
V b
J
u
m
! и ш и
Ы ш
! U
5.14-rasm. Signalning modulatsiya turlari.
a- 
amplitudali; 
b- 
fazoliy; 
d- 
chastotali.
201

---

Chastotali modulatsiyada bir va nollar sinusoidaning har xil 
chastotasi orqali kodlanadi.
Diskret ma’lumotlami boshqacha kodlash tizimi - bu raqamli 
kodlashtirish. Shulardan biri - bu NRZ koda (Non Return to Zero 
-n o lg a qaytmaslik) - eng oddiy usul bo‘lib, 1 va 0 lami signalning 
potensiali orqali kodlaydi.