Turizmda axborot texnologiyalari

5.7. Ochiq tizim
Tarmoqda ma’lumotlar bir ishchi stansiyadan boshqasigacha 
jo ‘natilganga qadar ko‘pgina qayta ishlash bosqichlaridan o‘tadi.
Ma’lumotlar oldiniga kichik bloklarga taqsimlanadi, keyin- 
chalik ular metka va indenfikatorlar bilan ta’minlanadi (keyinchalik 
ularni yana to‘plash maqsadida), keyinchalik ular kodlanadi va 
tarmoq bo‘yicha elektr (yoki nur) to‘lqinlari orqali tarmoq bo‘yicha 
uzatiladi. Qabul qiluvchi stansiya ushbu ishlarini teskarilab 
bajaradi.
174

---

Ma’lumotlami uzatishga tayyorlash bir tomondan dasturiy 
ta’minotiar orqali, ikkinchi tomondan apparatli vositalar orqali 
bajariladi.
Ma’lumotlami uzatish tarmoq abonentlari bir necha o‘zaro 
kelishuvlarga amal qilishlari kerak, masalan, signallarning shakli, 
Uzunligi, aniqliligini nazorat qilish usullari va boshqalar.
Tarmoq modeli - ma’lumotlarni qanday uzatish va qanday 
qabul qilishni tarmoqning barcha qatlamlarida (bitni uzatishdan 
boshlab, axborotni qanday anglab olishgacha) o‘matilgan 
kelishuvlardir.
OSI tarmoq modeli.
Ochiq tizim - umumlashtirilgan standartlarga asoslangan 
apparatli va dasturiy mahsulotlar to‘plamidan tashkil topgan 
hisoblash tizimi.
Ochiq tizimlarni qo'llashdan asosiy maqsad axborot va 
dasturiy ta’minotlami apparat platformasining har xil tuzilmasida 
ishlashni ta’minlashdan iborat.
1980-yillarda ISO (standartlashtirish bo‘yicha xalqaro tash- 
kilot) tomonidan IBM kompaniyasi ishlab chiqqan SNA (System 
Network Architecture) tarmoq arxitekturasiga asoslanib ochiq 
tizimlaming o‘zaro ishlashini modelini taqdim etdi (OSI - Open 
System Interconnection).
OSI modeli etalon sifatida qabul qilingan va jarayonlami 7 ta 
darajaga, qatlamga taqsimlaydi.
Har bir qatlam uchun bajariladigan funksiya aniqlangan, 
isosiy tushunchalar ta’riflari ushbu standartda keltirilgan.