Turistik tashkilotlar va ular faoliyatining tashkiliy-huquqiy asoslari

Хусусий капитал тўғрисида ҳисобот (5-шакл)
Ушбу ҳисоботнинг асосий мақсади фойдаланувчиларга бозорлар хусусий капиталининг ҳолати ва унинг ўзгариши тўғрисида пул ўлчов бирлигидаги маълумотларни бериш ҳисобланади.
Ҳисобот тўққизта устунчадан иборот. Унинг 1 ва 2-устунларида ҳисоботнинг кўрсаткичлари ва уларга биркитилган сатрларнинг рақамлари кўрсатилади. Ҳисоботнинг 3-8 устунлари хусусий капиталнинг алоҳида турларининг ҳолати ва харакатига доир маълумотларни акс эттиришга мўлжалланган.
Ҳисоботнинг ҳар бир сатрида хусусий капиталнинг ҳолати, кўпайиши ва камайиши, шунингдек турли бошқа маълумотлар кўрсатилади. Ушбу маълумотлар хусусий капиталнинг элементларини ҳисоби учун мўлжалланган счётлардан (8300, 8400, 8500, 8600, 8700, 8800) олинади.

27. 
    Telefon aloqasi xizmatlarini ko‘rsatuvchi sub’yektlar va ular faoliyatining tashkiliy-huquqiy asoslari, buxgalteriya hisobining maqsadi va vazifalari
    

Бугунги кунда телефон алоқаси хизмати тушунчаси ва унинг хизмат кўрсатиш муносабатларидаги ўрни ва моҳияти, ҳуқуқий тартиботи илмий тадқиқотлар эътиборидан четда қолиб келаётганлиги ҳам хизмат кўрсатишнинг ушбу турини чуқур тадқиқ этишни талаб этади. Адабиётларда «телефон алоқаси хизматини кўрсатиш» тушунчасига алоҳида тўхталиш ва унга таъриф бериш ҳолатлари деярли учрамайди. Бироқ телефон алоқаси хизматини ФК (Фуқаролик кодекси)нинг 703-моддаси 2-қисмидан келиб чиқиб, ҳақ эвазига хизмат кўрсатиш турларига киришини ва бу тушунчани ушбу ҳолатдан келиб чиқиб, очиб бериш мумкинлигини эътироф этиш мумкин.
Телефон алоқаси хизматларини кўрсатиш техник воситаларсиз амалга ошириб бўлмайди. Телефон алоқаси хизматини кўрсатувчи электромагнит ёки оптик сигналларни ҳосил қилиш, узатиш, қабул қилиш, қайта ишлаш, коммутация қилиш ҳамда уларни бошқариш имконини берувчи техник қурилмалар, асбоб-ускуналар, иншоотлар ва тизимлар мажмуи ҳисобланадиган телекоммуникация воситалари орқали хизмат кўрсатади. Шу билан бирга, телефон алоқаси хизматини кўрсатишда мураккаб техник қурилмалар, иншоотлар ва бошқа техник воситалар зарур бўладики, мазкур ҳолат хизматнинг ушбу турини ўзига хослигини белгилайди.
Телефон алоқаси хизматини кўрсатиш учун зарур бўлган иншоотлар жумласига телекоммуникация тармоқлари ва воситаларининг ишлаши ҳамда улардан фойдаланишни таъминловчи бинолар, қурилмалар, телекоммуникация линиялари, мосламалар, таянчлар, мачталар ва бошқа иншоотлар киради. Албатта, мазкур иншоотларнинг мавжудлиги телефон алоқаси хизматини кўрсатиш учун зарурий элементлардан бири бўлсада, ушбу ҳолатнинг ўзи хизмат кўрсатиш учун етарли бўлмайди. Бинобарин, худди шундай техник воситалар нафақат хизмат кўрсатувчиларда, балки абонентда ҳам мавжуд бўлиши керак. Айнан шулар телефон алоқаси хизматининг ўзига хослигини намоён этади. «Телекоммуникциялар тўғрисида»ги Қонуннинг 2-моддасига асосан абонентга телефон, факсимил, радио-телеприёмниклар ва бошқа қурилмалар тегишли бўлиши лозим. Бинобарин, ушбу қурилмалар телекоммуникциялар тармоқлари билан ҳамкорлик қилувчи ҳамда телекоммуникациялар тармоқлари орқали узатиладиган ёки қабул қилинадиган сигналларни ҳосил қилиш, ўзгартириш, қайта ишлашга мўлжалланган фойдаланувчиларнинг техник воситалари жумласига киради.
Телефон алоқаси хизматини фақат ҳақ эвазига хизмат кўрсатиш муносабати сифатида баҳолаш ва шу нуқтаи назардан таҳлил қилиш нотўғри бўлган бўлар эди. Бошқача айтганда телефон алоқаси хизмати ҳам хизматнинг бошқа турлари сингари аралаш хусусиятга эга ва хизмат кўрсатишнинг ушбу турида хизмат кўрсатувчининг амалга оширадиган фаолияти бир вақтнинг ўзида пудрат, анъанавий хизмат ва ҳақ эвазига хизмат кўрсатиш муносабатларнинг элементларини қамраб олади. Жумладан, К.К.Низаматдиновнинг фикрича, ҳақ эвазига радиоалоқа хизмати кўрсатиш муносабатларига пудрат муносабатларини, жумладан, ишларни бажариш билан боғлиқ муносабатларни тартибга солувчи фуқаролик қонунчилиги нормалари ҳам татбиқ этилади. Мазкур фикрни давом эттириб, телефон алоқаси хизматини кўрсатиш ушбу ҳуқуқий муносабат иштирокчилари техник воситаларга эга бўлиш, техник воситаларни қўллай олиш ва шу муносабат билан у ёки бу моддий ашёларни ўрнатиш, уларни созлигини таъминлаш, зарурий ҳолатда ушбу қурилмаларни таъмирлаш бўйича хизмат кўрсатиш каби комплекс ҳаракатларни ўзида ифодалайди. Айнан шу жиҳати билан телефон алоқаси хизматини кўрсатиш муносабатлари энергия таъминоти шартномасининг муайян белгиларини ўзида намоён этади.