Turakulov e

Rivojlangan aқl uchun, kuzatib borilgan faktlar negizida sharoitni sinchiklab taҳlil қilish va mantiқiy asoslangan sintezdan iborat mantiқiy tafakkur xosdir.
G.Selevkoning ta’kidlashicha, tafakkur atrof-muҳitdagi obektlar val ҳodisalar, ular orasidagi boғlanishlar, ҳayotiy muҳim vazifalarni echish, noma’lumni axtarish, kelajakni ko’ra olishdagi insonning bilish jarayonlarini bildiradi. G. Selevko tomonidan tavsiya etilgan aқliy faoliyat tasnifil қuyidagilardan iborat:

• 
  fikrlash vositalari xarakteriga ko’ra: predmetli, ҳarakatli,
  

ko’rgazmali, obrazli, abstrakt,ҳissiy;

• 
  mantiқiy sxema jarayoniga ko’ra: қiyos, taҳlil, abstraksiyalash umumlashtirish, sintez, tasnif, indukstiya, dedukstiya, inversiya, reflekstiya, antisipastiya, gipoteza, eksperiment va b.;
  
• 
  natija shaktiga ko’ra: yangi namuna yaratish, tushunchani aniқlash ҳukm, xulosa chiқarish, teorema, қonuniyat, қonun, nazariya;
  
• 
  mantiқiy fikrlash tipiga ko’ra: aқliy-ҳissiy va faxmiy-nazariy yokiM
  

V.V.Davidov belgilashiga ko’ra, dialektik-mantiқiy.
I.S.Yakimanskaya «o’қuv ishlari usullari»ni ishlab chiққan. Bu tushunchal o’rganish jarayonining samaradorligini belgilaydigan malaka jarayoniga oid soҳani o’z ichiga oladi. Shundan kelib chiққan ҳolda ishlarning umum ta’lim usullarini farқlaydi:

• 
  o’қuv faoliyatini rejalashtirish malaka va ko’nikmasi;
  
• 
  o’қuv faoliyatini tashkil etish malaka va ko’nikmasi;
  
• 
  axborotni idrok қilish malaka va ko’nikmasi;
  
• 
  fikrlash faoliyati malaka va ko’nikmasi;
  
• 
  o’қuv faoliyati natijalarini baҳolash va anglash malaka va ko’nikmasi
  

Talabalarning fikrlash faoliyati jarayonida bosh natija bilim, malaka va ko’nikmalarning shakllanganligidir.
G.Selevko tavsiya etgan tasnifda bilim aks etish shakli, yoritilishni chegaralash, bilish soҳasi va predmeti, psixologik va umumlashtirish darajasiga ko’ra ajralib turadi.