Тупроқшунослик асослари

Электрон карталар метамаълумотлари 
– бу электрон картанинг 
мазмуни, ҳажми, маълумотлари фазовий жойлашиши, сифати, аниқлиги, 
тўлиқлиги, ишончлилиги, замонавийлиги ва бошқа тавсифномасини 
ифодаловчи маълумотлар, шунингдек, электрон карталарни тузиш ѐки уни 
янгилашда қўлланиладиган геодезик, гравиметрик, фотограмметрик ва 
картографик маълумотлар ҳамда электрон карталардан фойдаланиш 
тўғрисидаги маълумотлардир.
Ушбу стандартларга мос равишда метамаълумотлар фазовий 
маълумотларнинг ниҳоятда тўла умумий тавсифномасига эга бўлиши керак 
ва қуйидаги ахборотларни ўз ичига олмоғи лозим:
- метамаълумотларни берган ташкилот;
- рақамли картани тайѐрлаган ташкилот;
-маълумотлар сифати, аниқлиги, тўлиқлиги, генерализастия мезонлари;
- маҳсулот тури изохланган матн;
- манбаларни, дастлабки маълумотларни тўплаш усули;
- координаталар тизими, картографик проексия ва эллипсоид;
- картага олинаѐтган худуд ҳақида маълумотлар ва бошқалар.

---

ТУПРОҚШУНОСЛИК АСОСЛАРИ
238 
Шуни айтиб ўтиш жоизки, мазкур стандарт метамаълумотлар 
мазмунига умумий талабларни қўяди, лекин рақамли карталар паспорти 
мазмуни мукаммал ҳолатда қандайдир меъѐрий ҳужжатлар билан 
чекланмаган.
Рақамли карта таркибининг объектив тўлиқлиги 
– бу жойдаги реал 
борлиқга мос равишда ҳамма талаб этилган қоидаларга мос ҳолда картага 
олинаѐтган 
объектларининг 
таснифи 
бўйича 
рақамли 
картада 
тасвирланишидир. Объектлар учун классификаторлар талабларига мос 
равишда қийматлар келтирилган бўлиши лозим.
Рақамли картанинг аниқлиги 
– унинг метрик ахборотларда объектлар 
контурлари нуқталари координаталарининг аниқлиги билан ифодаланади. 
Меъѐрий техник ҳужжатлар талабларида аниқлик кўрсаткичи сифатида 
объектлар контурлари нуқталари координаталари уларга яқин жойлашган 
нуқталарга нисбатан планли ўрнининг ўртача квадратик хатолиги қиймати 
орасидаги фарқ олинган. Ҳозирги пайтда амалдаги меъѐрий техник 
ҳужжатлар рухсат этилган ўртача квадратик хатони 0,5 мм деб белгилаган. 
Объектлар идентификастияси ва тавсифларнинг тўғрилиги – бу рақамли 
карта 
тузилишида 
классификаторга 
мос 
равишда 
объектлар 
идентификастияси, коди ва тавсифномасининг тўғрилигидир.