Тупроқшунослик асослари

ТУПРОҚШУНОСЛИК АСОСЛАРИ
237 
Топологик жиҳатдан мослик 
– бу вектор маълумотларнинг топологик 
хоссаларига қўйилган барча талабларни қаноатлантиришидир. Топологик 
мосликнинг талаблари рақамли карта тузиш учун фойдаланилган 
маълумотлар туркумига боғлиқ равишда ўзгариши мумкин, аммо барча 
ҳолатларда улар аниқ ифодаланган бўлиши шарт. Барча векторли рақамли 
карталар учун қўлланилиши мумкин бўлган векторли маълумотларнинг 
топологик мослигига қуйидаги умумий талабларни белгилаш мумкин 
- майдонли объектлар чегаралари ѐпилган бўлиши керак, яъни 
контурнинг дастлабки нуқтаси координаталари охирги нуқта координаталари 
билан бир хил бўлиши керак;
- чизиқли объектларнинг узилишига йўл қўйилиши мумкин эмас;
Агар маълумотларни топологик векторли модели ишлатилаѐтган бўлса, 
яна юқоридаги талабларга қуйидагиларни қўшиш лозим:
- контурли объектлар чегараси сифатида ишлатиладиган чизиқлар 
кесишиш жойида тугунлар ҳосил бўлиши, чизиқлар эса алоҳида контурли 
элементларига бўлинган бўлиши керак;
- берк чизиқли полигоннинг чегараси ҳисобланмайдиган ҳар бир 
чизиқнинг бошланғич ва охирги нуқталари бошқа чизиқлар нуқталари билан 
туташиши ва туташган жойларда тугунлар ҳосил қилиши, яъни ҳар бир 
чизиқларнинг охирги нуқтаси бошқа чизиқларнинг бирор нуқтаси билан 
уланиши ва айниқса, иккинчи қатор параллел чизиқлари бўлмаслиги керак.
Рақамли картанинг тўлиқлиги қуйидаги кўрсатгичлар билан 
белгиланади: рақамли картанинг паспортини бўлиши; уни тўлдиришни 
тўлиқлиги ва тўғрилиги; объект таркиби ва таснифининг тўлиқлиги ва ҳ.к.
Рақамли карта паспорти 
– бу картанинг умумий тавсифи ҳақидаги 
маълумотлар тўплами (
метамаълумотлар
). Мавжуд ГОСТ Р 51353-99 
―Геоинформационное картографирование. Методика электронных карт. 
Состав и содержание‖ стандартида бу ҳақида қуйидагича таъриф берилган: