Тупроқшунослик асослари



Download 9,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet209/333
Sana26.03.2022
Hajmi9,98 Mb.
#511155
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   333
Bog'liq
тупроқ минерал крил

ТУПРОҚШУНОСЛИК АСОСЛАРИ
233 
3. Картанинг мавзули қатламларини мувофиқлаш, картографик 
тасвирни ҳосил қилиш ва уларни тахрир қилиш. Картанинг компоновкасини 
ишлаб чиқиш ва уни нашрга тайѐрлаш. Картани нашр қилиш.
Географик ахборот тизимларининг (
ГАТ
) табиий 
ресурсларни ўрганишдаги аҳамияти 
Ҳозирги вақтда план ва карталарни яратиш икки усулда олиб борилади: 
эрда геодезик ишларни олиб бориш бўйича ва жойнинг масофадан туриб 
олинган расмини дешифровка қилиш (ўқиш) натижасида. Бундай расмлар 
эрнинг турли сунъий йўлдошларидан, яъни космик кемалар, самолѐтлар ва 
вертолѐтлардан олинган ярим тоналли (ранглига ўхшаш) ѐки оқ-қора космик 
ва аерофотосуратли тасвирларидан иборат.
Охирги икки тизим мазкур қўлланманинг кейинги бобларида батафсил 
кўриб чиқилади, бу ерда эса фотограмметрик тизим таркибига кирувчи 
алоҳида жараѐнлар тўғрисида қисқача тўхталамиз. Буларга:
1. Жойни аеро- ва космик суратга олиш.
2. Таянч нуқталарни планли ва баландликли боғлаш бўйича олиб 
бориладиган геодезик ишлар.
3. Маълумотларга фотограмметрик ишлов бериш жараѐнлари киради.
1. Эр юзасининг аеро- ва космик фотосуратлари аерофотоаппаратлар 
ѐрдамида олинади, сўнгра негативлардан контактли ѐки проекстион усуллар 
билан қоғоз ѐки деформастияланмайдиган плѐнкаларда диапозитивли 
фотонушалар тайѐрланади. Кейинги йилларда суратга олишда рақамли 
аерофотокамералардан фойдаланилмоқда (17-18-расм).
40-расм. Ер шари атрофида ҳаракатланаѐтган сунъий йўлдошлар 


ТУПРОҚШУНОСЛИК АСОСЛАРИ
234 
41-расм. Зарафшон водийсининг космик фотосурати 
Улар ѐрдамида худуднинг ѐки бирор жойнинг рақамли тасвирини олиш 
ва кейинчалик уни тўғридан-тўғри компютерга киритиш мумкинлиги 
нафақат расмларга кимѐвий ишлов бериш, ҳатто сканирлаш босқичида 
тасвирни рақамли шаклга ўтказиш жараѐнлари четлаб ўтилмоқда. Улар 
оддий фотокамералар каби ишлайди, лекин уларда фототасвирни электр 
сигналларга айлантирвчи фотосезгир элементлар ишлатилади (17 ва 18- 
расмлар). 
Сигналлар кодлангач, улар фотокамера хотирасида сақлаб қолинади ва 
исталган пайтда тасвирлар компютерга ѐзиб олиниши мумкин. Кейинчалик 
фототасвирларга махсус графикли редакторлар ѐрдамида ишлов берилиб, 
улар принтер ѐки плоттерларда нашр қилинишга узатилади. Агар ишга 
сифатли фотокамералар жалб қилинса, сканерлар ва нусха кўчириш 
қурилмаларидан воз кечса ҳам бўлади.
Ҳозирги пайтда фототасвирларни компютер хотирасига киритиш, 
асосан, фотоматериалларни сканерлаш билан амалга оширилмоқди. 
Фотоматериаллар сифатида негативлар, диапозитивлар ва рулонли 
аерофилмлар ишлатилмоқда.

Download 9,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   333




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish