Tuban o‘simliklar

Psevdoparenximatoz (soxta to‘qima) tuzilma. Psevdopa-renximatoz tuzilmaning harakterli xususiyati bo‘lib, yirik xajmli ko‘p hujayrali geterotrixal tallomni morfologiya va fiziologiya jihatidan tabaqalashib “to‘qima” hosil qilishidir. “To‘qima” hosil bo‘lish xususiyatiga ko‘ra xaqiqiysidan farqlanganligi tufayli uni soxta to‘qima deyiladi. Bu xildagi to‘qimaning ichida oddiydan murakkabga tomon takomillashuvni ko‘rish mumkin. Murakkab tuzilganlarida to‘qima tabaqalashib to‘q rangli mayda hujayralardan iborat assimilatsiya vazifasini bajaruvchi tashqi po‘stloq qavat, yirik, deyarli rangsiz hujayrali tayanch va o‘tkazish vazifalarini bajaradigan markaziy qavatga, ba’zan esa assimlyatsiya mahsu-lotlarini g‘amlovchi, yirik, rangsiz hujayrali qavatlardan iborat bo‘ladi.
Psevdoparenximatoz tuzilma suvo‘tlarning morfologiya jihatidan taraqqiyotdagi boshi berk muhim yo‘nalish hisoblanadi. Qadimda uni hosil bo‘lishi aramorfozlardagi muhim voqea hisoblangan. Bu esa morfologiya jihatdan yirik suvo‘tlar taksonlarini ba’zan boshqa ko‘rinishdagi quruqlikdagi yuksak o‘simliklarni eslatadigan turlarni paydo bo‘lishiga sabab bulgan.
Parenximatoz (to‘qima) tuzilma. Suvo‘tlarning keyingi evolutsiyasidagi istiqbolli yo‘nalishlardan biri ipsimon va geterotrixal tallomni yuzaga kelishi, hamda birlamchi hujayrani turli yo‘nalishlarda bo‘lina olishi bu bilan parenximatoz to‘qimani yuzaga kelishidir. Hujayrani cheklanmagan o‘sishi va hajmiy morfologiya jihatidan yirik makroskopik tallomni yuzaga kelib unda tabaqalashgan yani turli vazifalarni bajarishga moslashgan to‘qima paydo bo‘lgan. Parenximatoz to‘qimalar ichida oddiy, tabaqalash-ganligidan diffuz holda o‘sadigan yassi yaproq tuzilishidan, assimiliyatsiya, g‘amlash, o‘tkazish, mustahkamlik berish kabi vazifalarni bajarishga maxsuslashgan to‘qimalar hamda eng sodda tuzilishli organlarni paydo bo‘lishi ro‘y beradi.
To‘qima tuzilma qo‘ng‘ir, qizil va yashil suvo‘tlarda uchraydi. Uning yuzaga kelishi suvo‘tlar tarixiy taraqqiyotidagi muhim aramorfozlardan hisoblanadi. Bu tuzilmaning yuzaga kelishi shu darajadagi morfologik xilma-xillikni shu bilan birga suvo‘tlar tomonidan yangi biotoplarni egallashlari, yuksak o‘simliklar quruqlik muhitida hukmronlik qilganlariday ularni dengizlarda dominantliklarini ta’minlaydi. Parenximatoz tuzilma suvo‘tlarning morfologiyasidagi eng yuqori darajadagi tabaqalashgan tana tuzilmalari hisoblanadi.