|
Botrydium turkumining turlari tuproqlar yuzasida diametri bir necha millimetrli yashil pufakchalar ko‘rinishida bo‘ladi. Rangsiz rizoidlari bilan tuproqqa birikadi. Sifon tipidagi tallomida ko‘plab yadro va plastidalar mavjud. Po‘sti ko‘p qavatli unda ohak to‘planishi mumkin. Jinssiz ko‘payish ikki xivchinli zoosporalar yordamida amalga oshib ular pufakchani ustida hosil bo‘lgan tirqish orqali tashqariga chiqadi.
Botrydium. Alohida hujayrasi. O‘sayotgan joydagilari.
Namlik etishmagan vaktida Botridium aplonosporalar yoki qalin po‘stlisistalar hosil qiladi. Ko‘payish sharoitidasistalar bevosita yangi tallomni yoki zoosporalarni hosil qiladi. Jinsiy jarayon izogam yoki geterogam tipida o‘tadi. Jinsiy jarayonni amalga oshirishda alohida a’zolari hosil bo‘lmaydi.
Vosheriyalar- Vaucheriales tartibi
Mazkur tartibning barcha turlari sifon tuzilishdagi tallomli, jinsiy jarayon oogam, sinzoosporalar hosil qiladi.
Vaucheria turkumining turlari yaxshi rangdagi tarmoqlangan ip tuzilishida. Vancheria bizning sharoitimizdagi sug‘orish tarmoqlarini beton yotqizilmagan joylarida yashil gilam ko‘rinishni hosil qilgan. Uning tarmoqlangan tallomining uzunligi bir necha santimetrga etadi, tarmoqlangan rizoidlari bilan yumshoq tuproqqa mustahkam birikadi. Tarmoqlangan iplarida uni alohida hujayralarga bo‘ladigan to‘siklar yo‘q. Sitoplazmada ko‘plab yadro va plastidlar mavjud. Ko‘ndalang to‘siq ip uzilganda, jinsiy k o‘payish boshlanganda hosil bo‘ladi.
Voshereriya iplari zooporangiy bilan va jinsiy hosilalari oogoniy va anteridiyli ipi.
Vosheriyani ilgari yashil suvo‘tlar qatorida o‘rganib kelingan. Pigmentlarining tarkibini o‘rganish, g‘amlangan moddalari, molekulyar biologiya bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqotlarning natijalari vosheriyalarni tribofitsalar bilan aloqadorligini ko‘rsatadi.
Vosheriya vegetativ, jinssiz (sinzoosporalar, aplanosporalar yordamida) va jinsiy (oogam tarzda) yo‘llar bilan ko‘payadi. Zoosporalari ko‘p yadroli, ko‘p xivchanligi, ko‘zcha yo‘q. Zoosporalar ma’lum muddat suvda suzib yurganidan keyin cho‘kadi, qalin po‘st bilan o‘raladi, yangi tallomni hosil qiladi.
Rafidofitsalar – Raphidophyceae sinfi
Sinfi Raphiodomonos turkumi bilan nomlangan. Rafido-fitsalar sinfi kuyidagi umumiy tavsifga ega.
Bir hujayrali darsoventral tuzilishli monad organizmlar. Hujayrasi ikki xivchinli uzuni oldinga kaltasi orqaga yo‘nalgan. Xloroplastlari oxrofidlarga xos xususiyatli,dengizlarda tarqalganlari pirenoidli. Pigmentlari-xlorafli A va S1 va S2, chuchuk suvlarda tarqalganlarida vosheriaksantin bor. Ko‘zcha yo‘q. Mitoxondriy naysimon kristli. G‘amlanadigan modda-lipidlar.
Mitoz yopik. Ko‘payishi vegetativ. Hujayrada unga doimiy shakl beradigan po‘st yo‘q,trixotsistlari bor. Dengiz va chuchuk suvlarda tarqalgan.
Rafidofitsalar uncha katta bo‘lmagan guruh bo‘lib, xivchinli u yoki bu darajada metaboliyali, shakli nok, teskari nok, ellips, dukkak va shu kabi ko‘rinishlarda. Hujayraning oldida kichkina o‘yiq bor, undan ikkita bittasi oldinga, ikkinchisi orqaga yo‘nalgan xivchin chiqadi.
Hujayrasi plazmolemma bilan qoplangan, uni ostida bir qator turlarida trixotsistlar joylashadi. Ulardan tashqari hujayradan tashqariga ajraladigan shilliq hosil qiladigan mikotsistlar ham bor. Xloroplastlari mayda, yassi, ko‘p hollarda anchagina yashil, sariq-yashil va jigarrang yashil tusda.
Rafidofitsalarning dengizlarda va chuchuk suvlarda tarqal-ganlari pigmentlarining xillari bilan farqlanadi. Dengizlardagida fukoksantilol, chuchuk suvlardagilarda diadioksan mavjud.
Rafidofitsalar miksotraf: avtotrof yoki getrotrof oziqlanadi.
g‘amlanadigan oziq modda sifatida moy tomchilari bor. Mitoxondriylari ko‘p mikdorda. YAdro birmuncha yirik, hujayra markazida joylashadi, bitta yoki bir necha yadrocha mitoz davrida yo‘qaladi.
Rafidofitsalarning ko‘payishi harakatdan to‘xtamay bo‘linish egati bo‘ylab o‘tadi. Rivojlanishda palmeloid holatini xosol qiladi, shilliq o‘ramalisista ham uchraydi.
Rafidofitsalar chuchuk suvlarning planktomida RN biroz nordon sharoitda keng tarqalgan. Bu guruh suvo‘tlarni yashil ranggi xalqum mavjudligi tufayli evglenalar orasida sinf sifatida qaralgan.sitologiyasi, biokimyosi, fiziologiyasi, molekulyar biolo-giyasi ularni oxrofitlarga mansubligini ko‘rsatdi, monofilaktik guruh ekanligi ma’lum bo‘ldi.
Rafidofitsalar 10 turkum, 20 turni jamlagan Raphidomanadales tartibi bilan iborat xolos.
Do'stlaringiz bilan baham: |
