Transport tizimlari

Tutib ushlashlar
. 
 Silindrik ushlash
. (4-
 a
rasm) kaft va barmoqlarning hamma yuzasi bilan 
tashkil qilinadi, katta barmoq qolganiga qarshi bo’ladi. Katta barmoq 
ushlanayotgan narsaning diametriga bog’liq holda o’rta yoki ko’rsatkichga 
tegishi yoki ulargacha borib yetmasligi mumkin. Yirik dastalarni, misol uchun 
belkurakning dastasini, boltani ushlashda qo’llanadi.
Sferik ushlash
(4-
b
rasm) misol uchun, qo’l avtomobil yoki traktorning 
uzatmalar qutisini dastagi bilan o’zaro ta’sirlashuvida foydalaniladi, sferaning 
diametriga bog’liq holda qo’l unga barmoqlarning ichki tarafi bilan yoki kaftning
chuqurcha sohasi bilan tegishi mumkin.
Mushtga (musht qilib) ushlash
(4-
v
rasm) silindrikka o’xshash, lekin 
narsaning nisbatan kichkina diametrida qo’llanadi. Katta barmoq qolgan 
barmoqlarning orqa tarafida yotadi.
Ilmoq ushlash
(4- 
g 
rasm) dastaga tortayotgan kuch qo’yilganda (misol 
uchun, to’xtab turish tormozining yoki traktor bort friksionining dastagi) 
qo’llanadi. 
II-V
barmoqlarning ichki tarafi bilan yuzaga keladi. Katta barmoq 
ushlashda qatnashmasligi yoki qolganlarini yehtiyot qilishi mumkin. SHunga 
o’xshash ushlash avtomobil yoki g’ildirakli traktorni rul chambaragi yordamida
boshqarishda qo’llar uning yuqori qismida bo’lganda foydalaniladi. Ushlash 
passiv (misol uchun dastagi bo’lgan og’ir narsani joyidan ko’chirishda) bo’lishi 
mumkin.

---

12 
Uchli ushlashlar.
Barmoq uchida ushlash
(4- 
d
rasm) katta va ko’rsatkich 
yoki o’rta barmoqlarning uchlari bilan mayda narsani, misol uchun, ignaning 
ushlashda hosil bo’ladi. Ba’zan uni sezgir ushlash deb ataydilar.
Palmar ushlash
(4- e rasm) – (lotincha 
palmaris
– kaft) katta barmoq ikkita 
boshqalarga, odatda ko’rsatkich va o’rta barmoqlarga qarshi qo’yiladi, ular bilan 
oxirgi falanganing ichki taraf bilan tutashadi. Qalamni ushlash, kichik
buraladigan boshqarish dastasi uchun foydalaniladi, o’rta barmoqning bir oz 
o’zgargan shunday ushlash vaziyatida, misol uchun, bir chimdim tuz olish 
mumkin.