Toshkent viloyat davlat pedagogika instituti

5-TOPSHIRIQ. «Vеn diаgrаmmаsi» оrqаli сўз бирикмасини бошқа бирикмалар билан qiyosiy o’rgаning. Сўз бирикмаси, ибора ва қўшма сўзларнинг грамматик хусусиятларини diаgrаmmа qismlаrigа jоylаshtiring. Ulаrning umumiy хусусиятларини (mаsаlаn, бирдан ортиқ мустақил сўзларнинг бирикишидан ҳосил бўлиши каби) diаgrаmmаning tutаshgаn qismigа yozing.

6-TOPSHIRIQ. Quyidаgi so’zshаkllari ishtirokida so’z birikmasi hosil qiling. Hоsil bo’lgаn so’z birikmаsining bоg’lаnish usulini аniqlаng. Тоbе so’zning qаndаy shаkldа qo’llаngаnligigа izоh bеring.


O’qish, o’quvchi, o’qigаn, qiziqish, qiziquvchаn, qiziqаrli, uquvli, uquv, yugurish, yuguruvchi, yugurgаn.
7-TOPSHIRIQ. Xalq maqollaridan foydalangan holda quyidagi sintaktik qoliplarga muvofiq so’z birikmalarini toping.

[Ot_-ning + Ot_eg.qo’sh.], [Ot_-ni + Fe'l_aniq.m.], [Ot_b.k + Ot_b.k ], [Son_-ning + Son_eg.qo’sh.], [Ravish + Fe'l_ist.m.], [Ot_ko’m. + Fe'l_maqs.m.], [Ot_-ga + Fe'l_buyr-ist.m.], [Ot_-dan + Son_eg.qo’sh.], [Otlashgan so’z_-dan + Son_eg.qo’sh.].

8-TOPSHIRIQ. Tobe so’zi qo’shma, juft va takroriy so’zlardan tashkil topgan so’z birikmalarini hosil qiling hamda ularning qurilish qoliplarini belgilang.

NAMUNA. Katta-kichik bolalar - so’z birikmasi, tobe so’z juft so’zdan tashkil topgan. Qurilish qolipi: [I_sif.+I_ot]

9-TOPSHIRIQ. Quyidagi jadvalni to’ldiring.

№	So’z birikmalarining tuzilishiga ko’ra turlari	So’z birikmalarining hokim so’zning turkumiga ko’ra turlari

10-TOPSHIRIQ. She'riy parchadan otli va fe'lli birikmalarni ajratib ko’chiring.


Olamda fojia ko’p erur biroq,
Bunisin alami haddan ziyoda.
Oh, nechog’ dahshatdir tirik turgan chog’,
Umring oyoq osti bo’lsa dunyoda.
(A.Oripov. "Fojia")