Toshkent tibbiyot akademiyasi uash tayyorlash kafedrasi

Ovqat xazim qilish tizimi.

Gomeostazni barcha turdagi modda almashinuvini keskin va chuqur buzilishi bilan kechuvchi NS da ovqat xazim qilish tizimi va unga kiruvchi parenximatoz a’zolarda ma’lum bir o‘zgarishlar kuzatiladi. Bemorlarda nefrogen gastropatiya rivojlanadi. EFGDS ma’lumltlariga ko‘ra oshqozon antral qismini erta va chuqur shikastlanishi va qisqa vaqt ichida oshqozon va 12 -barmoq ichak shilliq pardasini total atrofiyasiga olib keladi hamda ko‘plab erroziyalar paydo bo‘ladi. Ayni vaqtda oshqozon va 12 barmoq ichak piyozchasi yarali defekti kamdan- kam xollarda uchraydi.

Bemorlar epigastral soxada og‘irlik xisi, ko‘ngil aynashi, meteorizm, NS yaqqol namoyon bo‘lganda esa qornining turli soxalarida og‘riqqa shikoyat qiladilar. Ob’ektiv ko‘rikda qorni dam, palpatsiyada ko‘pincha og‘riqli, lekin og‘riqlar aniq joylashish joyiga ega emas. Ushbu simptomokomplekslar so‘rg‘ichlarni shishi, atrofiyasi, aksariyat xollarda shartli patogen flora bilan bog‘liq bo‘lgan infeksiyani (ichak tayoqchasi) qo‘shilishi sababli ingichka ichak shilliq qavatini tarkibiy o‘zgarishi natijasida yuzaga keladi.

SHish va atrofik o‘zgarishlar sababli ingichka ichakning umumiy so‘rish yuzasini kamayishi bir tomondan ingichka ichakda gidroliz jarayonini (devor oldi so‘rilishi) buzilishiga olib kelsa, ikkinchi tomondan oziq moddalarni, asosan oqsilni faol so‘rilishini pasaytiradi. Bu esa avval mavjud bo‘lgan gipoproteinemiya xolatini yanada chuqurlashtiradi. Oqsil muvozanatini buzilishi shishlarni ko‘payishiga, trofik va metabolik buzilishlarga olib keladi.

Jigarda funksional va morfologik o‘zgarishlar kuzatiladi. Gepatotsitlarda yog‘li, gialin vakuolali distrofiya, ayrim xollarda nekroz rivojlanadi. NS da oshqozon osti bezining ekskretor faoliyatini buzilishi qon zardobida va duodenal suyuqlik tarkibida lipaza, amilaza, tripsin miqdorini oshishi bilan kechadi. Fermentlar giperproduksiyasi aksariyat xollarda adaptativ funksional xususiyatga ega bo‘lib, ko‘pincha a’zo xujayralarini o‘tqazuvchanligini buzilishiga bog‘liqdir.