Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali tovarlar kimyosi va sifati

Mavzu yuzasidan savollar: 
1-
 
Go’sht mahsulotlari sifati nechi xil usulda aniqlanadi va bular qaysilar ? 
2-
 
Go’sht mahsulotlarining sifatiga tasir etuvchi omilarni keltib oting ? 
3-
 
Go’sht mahsulotlarini assortimenti va turlari, undan olinadigan 
maxsulotlarini sanab oting? 
Adabiyotlar ro‘yxati : 
1.
John W. Brady. Introductory Food Chemistry 07 June 2013 
2.
Шепелев А.Ф., Печенежская И.А., Мхитараян К.Р. товароведение и 
вкусовых и кондитерских товаров. Ростов-на-Дону, «Феникс», 2002. 
3.
Normaxmatov R. Oziq-ovqat mahsulotlari tovarshunosligi. Toshkent, 
«SHarq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh taxririyati, 2002. 
4.
Normaxmatov R. va boshqalar. Tovarshunoslik. Toshkent, 2004. 
5.
Николаева М.А. Товарная кимёвий техниктахлили. М.: Деловая 
литература, 1998. 

---

5-amaliy mashg’ulot: Tuxum va tuxum mahsulotları 
 
Tuxum. Tuzilishi, kimyoviy tarkibi, guruhlanishi 
Qishloq xo’jalik parrandalari (tovuq, o’rdaq g’oz, indyuq bedana) tuxumi 
qimmatli ozuqaviy va parhez oziq-ovqat mahsulotlari qatoriga kiradi. Sotuvga faqat 
tovuq va bedona tuxumlari ruxsat etiladi. Suvda suzuvchi parrandalarning tuxumlari esa 
ko’p hollarda paratif (sal`monella) bakteriyalari bilan zararlangan bo’lishi tufayli 
issiqlik bilan ishlov beriladigan mahsulotlar tayyorlashdagina ishlatiladi. Parranda 
tuxumlari uch asosiy qismdan tashqil topgandir: po’choq (11- 14%), sariq qism (28-
32%), oq qism (54-60%). Po’choqning asosiy tarkibiy qismini karbon va fosfor 
kislotalarining kal`siy tuzlari (96%) tashqil etadi. Organiq moddalar esa kollagen 
holida 4-5% ni tashqil etadi. Tuxumning po’chog’ida mayda-mayda g’ovakchalar 
mavjud bo’lib, ana shu g’ovakchalar orqali tuxum ichkarisiga havo va 
mikroorganizmlar kira oladi. Tuxumning po’chog’i tashqi tomonidan yupqa plenka 
bilan qoplangan bo’ladi, uning ichki yuzasida esa po’choqosti plenkasi mavjud. 
Tuxumning poynak qismida po’choq osti va oqining plenkasi orasida havo bo’shlig’i 
bo’lib, bu bo’shliq tuxumni saqlagan sayin oqsilning qurishi hisobiga kattalashib 
boradi. Tuxumning po’stlog’i sirtidagi yupqa plenka ma`lum vaqtgacha tuxumni 
qurishdan va mikroorganizmlar kirishidan saqlaydi. Vaqt o’tishi bilan bu plenka o’z 
xususiyatini yo’qota boradi. Umuman tuxumning po’stlog’i ozuqaviy ahamiyatga esa 
bo’lmasada, himoya vazifasini bajarib, tuxumni tashqi muhitdan saqlaydi va uning 
mustahkamligi tuxumni tashishda katta ahamiyatga ega bo’ladi.