Тошкент кимё-технология институти «озиқ-овқат маҳсулотлари технологияси» факультети

Asosiy uskunaning ishlash prinsipi 

Go’shtli qiyma bunkerdan o’z og’irligi va vakuumli sistema yordamida 

hosil qilinadigan tortishish kuchi ta’sirida siqib chiqarish korpusining haydash 

bo’limiga tushadi va qarama-qarshi tomonga aylanuvchi vintlar yordamida 

sevka tomonga transportirovka qilinadi va qobiqlarga to’ldiriladi. 

 

Qiyma haydash korpusining kirish tegiga kelib tushadi. Haydash 

korpusining ichki bo’shlig’ida joylashgan vakuumlash tizimi yordamida 

tortishish kuchi hosil qilinadi, natijada qiyma kameraga tortiladi va vintlarning 

aylanishi yordamida chiqish tuynugi tomon olib boriladi. Qiymaga aylanuvchi 

vintlar yordamida hosil qilinadigan turli tomonga yo’nalgan kuchlar va 

vakuumlash tizimi yordamida hosil qilinadigan tortishish kuchi ta’siri natijasida 

qiyma tarkibidagi havo vintlar orasidagi bo’shliqqa kiradi, so’ngra vintlar 

orasidagi bo’shliq va haydash korpusining ichki sirti orqali vakuumlash tizimiga 

kelib tushadi. Vintlarning to’xtashi bilanoq birinchi klapan yordamida haydash 

korpusining ichki sirtidan havoni haydash to’xtatiladi, va mavjud bo’lgan 

tortishish kuchi qisman yoki to’liqligicha ikkinchi klapan yordamida gaz 

yuborib bartaraf etiladi. Shu bilan birga vakuumli nasos resiverdagi tortishish 

kuchini oshiradi. Vintlarning aylanishi qayta tiklanishidan avvalroq ikkinchi 

klapan yordamida gaz kiritilishi to’xtatiladi, birinchi klapan ochiladi va resiver 

---

35 

 

tufayli ichki sirtdagi tortishish kuchi tezda tiklanadi, shundan so’ng jarayon 

qaytariladi. Ichki sirtdagi ishchi tortishish kuchi hosil qilish vaqti vintlarning 

aylanishi boshlanishidan ilgariroq ishga tushadi, hamda ishchi tortishish 

kuchining bartaraf etilishi vintlarning to’xtashidan so’ng sodir bo’ladi. Vinlar va 

vakuumlash tizimi ishining o’zaro moslashuvi boshqaruv tizimi yordamida 

amalga oshiriladi. Shunday qilib, bir-birni to’ldirib turuvchi 2 xil jarayonlar – 

vintlarning aylanishi yordamida amalga oshadigan qiymaning aralashishi va 

vakuumlash tizimi yordamida amalga oshiriladigan ichki sirtdagi tortishish 

kuchini hosil qilish jarayonlari impulsli va sinxron ravishda amalga oshadi, 

natijada vakuumlash tizimining to’silib qolish imkoniyatini sezilarli darajada 

kamaytiradi, qiymaning havodan tozalanishini yaxshilaydi, shpritsning uzluksiz 

ishlash vaqti va tejamkorligini oshiradi.