Тошкент ирригация ва

ШОЛИ СУҒОРИШ ТИЗИМИДАН ФОЙДАЛАНИШ ВА РЕЖАЛАРИНИ ТУЗИШ

Шоличилик хўжалига учун сувдан фойдаланиш режасини тузишда қудаги ҳужжатлардан фойдаланилади.

• 
  суғориладиган майдонларнинг 1:5000 ёки 1:10000 масштабли харитаси. Харитада қуйдаги маълумотлар киритилиши шарт: суғориш тармоқлари ва гидротехника Иншоотлари, коллектор зовурлар, йўллар , алмашлаб экиладиган даладар ва массивлар, бригада , бўлимлар , деҳқончилик ерларининг чегаралари ва майдонларнинг қийматлари;
  
• 
  хўжалик ерларининг тупроқмелиоратив ҳолати тўғрисида тўлиқ маълумотлар, сизот сувларининг сатҳи / 12 м, ва 3 м дан чуқурроғи / ва минерализицияларнинг кўрсаткичлари;
  

қишлоқ хўжалик экинларини жойлаштириш майдонлари ва режали ҳосилдорлигини тўғрисида маълумотлари;
шоли ва бошқа экинларни суғориш техника усулари;
шолини ва бшқа экинларни энг қулай суғориш режаларининг жадваллари. бу жадваллар илмийтадқиқот институтлари тавсиялари асосида қабул этилади;
хўжаликдаги суғориш ва зах қочириш тармоқлари, сувни ўтказиш қобилияти , каналлар узунлиги ва фойдали иш коэффициентлари тўғрисида маълумотлар;
сув ўлчагич воситалари ва Иншоотлиар билан таъминлаш даражаси;
сувчилар ва суғориш техникаси сони ва ҳолати, каналларни ва гидротехника Иншоотларини таъминлаш учун мелиоратив техника билан таъминлаш даражаси;
суғориш тармоқларини ва коллекторзовурларни, гидротехника Иншоотлари жорий ва асосий таъмирлаш ишларининг тақвимий режаси.

1. 
   Хисобий суғориш режими
   

Шоли етиштиришда асосан икки хил суғориш режими қўлланилади:

1. 
   Доимий сув билан бостиришдала юзида сув сатҳи мавсум давомида доимий ушлаб турилади.
   
2. 
   қисқартириладиган суғориш режими/ 12чизма/. Бунда дала юзида сув сатҳи шоли уруғи униш вақтида, экинларга ишлов бериш даврида гербецидлардан фойдаланиш ва бошқа баъзи муҳим пайтларда полга сув бостирилмайди.
   

Бир мавсумдаги суғориш миқдори қуйдаги формула билан аниқланади:
(W_и+P_и+Ф)+W_к , м³/га;
бу ерда: М бир мавсумдаги шолини суғориш учун сарф қилинадиган сув миқдори , м³/га;
W_к дала юзида пайдо бўлиши мумкин бўлган ташлама сувларнинг ҳажми м³/га;
Ўсимликнинг умумий сув истеъмоли, м³/га; P_и ёғингарчилик қатлами , м³/га;
W_и тупроқнинг фаол қатламидаги намлик ҳажми/ экинни экишдан олдин/ , м³/га;
Фдала юзидаги фильтрациянинг ҳажми , м³/га; Ф  Ф_в + Ф_в
Ф_в тик фильтрация;
Ф_вдала четларида исроф бўладиган сув фильтрациялар.
Ўсимликнинг умумий сув истеъмолини қуйдаги БлэйниКридлла формула орқали ҳисоблаш мумкин:
КИТ0,47517,8т² ,
Бу ерда: К ўсимликнинг тўғриловчи коэффициен/ К1,2/ т ҳавонинг ўртача кунлик ҳарорати. С⁰
маълум ёки мавсум давомидаги кундузга вақт даври, % йил давомидаги кундузги вақт жами нисбатидан;
Ибуғланиш муддати; Тўсув даври.
Шолининг суғориш нормасини қуйдаги формула ёрдамида аниқлаш мумкин:
W_и +Р-(ИТ)+(ф_Б+ ф_В)-С₁- С₂-С₃ , м²/га;
бу ерда: W_и - ҳисобли тупроқ қатламининг туюниш ҳажми , м²/га; Р- ёғингарчилик, мм;