ОҚАВА СУВЛАР БИЛАН СУҒОРИШДА СИУ ФЕРМЕР ХЎЖАЛИК ИЧКИ ТИЗИМЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШНИ ТАШКИЛ ЭТИШ
Атрофмухитни мухофаза қилиш мақсадида суғориладиган деҳқончилик майдонларини (СДМ) лойихалаш ва ишлатишда суғориладиган дехқончилик майдонларини қуриш ва ишлатишда санитария талабларига риоя қилиш керак, яъни ахоли яшайдиган пунктдан кам деганда.,
тупроқ ичидан суғсришда - 100 м,
ер устидан эгатлаб суғоришда - 200 м
ёмғирлатиб суғоришда: 300 м
қисқаотар ёмғирлатувчи қурилмалар учун,500 м - Урта отар ёмғир- латиш машинаса учун750 м. –узоққа отар ёмғирлатиш машинаси учун.
Санитария химоя зонасидан магистрал йўлгача орадиқ 100 м дан кам- булмаслиги керак.Суғсриладиган дехқончилик майдонларининг ахоли яшайдиган жойлар билан чегараланган тамонларига эни 15 м дан кам булмаган, магистрал йул буйидаги чегарасида эса 10 м гача булган санитария химоялаш дарахтлари Утказиш кузда тутилади.Кишлоқ хўжалик экинларини оқава ва чорвачиликдан чиқадиганокава сувлар билан суғориш натижасида ер ости сувлари энг куп ифлосланади. Шунинг учун суғориладиган дехқончилик майдонлари ер усти сувларининг ифлосланиш даражасини аниқлашда ВСЕГИНГЕО (ВСН 3.3-2,2, 01-86) услуби тавсия қилинади.Ер ости сувларининг сатхи ер юзасига яқин (2-3 м ча) булган майдонларда зовур сувларини суғоришга фойдаланиш учун, зовур коллектор зах қочириш тизимларини лойихалаш ва қуриш керак. Ер ости сувлари чуқур жойлашганда ер ости сувларига патогенли жисмлар ва организмлар келиб тушадиган вақт(Т) қуйидаги формула ёрдамида топилади:
Т= 𝑚
√𝘨2·К
К< 𝙜бўлганда
Т= 𝑚
(1−𝑛)·к + √(1𝑛)2·к2 𝘨·к
бу ерда: т. - аэрақия зонасинииг калинлиги, м;п, - аэрация зонасидаги жисмларнинг коваклиги К - аэрация зонасидаги жисмларнинг филътрация коэффициенти Қ. - сув сарфи, л / с Ф - участканинг майдони, м
Оқава сувлардан фойдаланиб суғориладиган ерлардаги сугориш тармокларини ишлатиш "юза " сувлар билан суғориладигансугориш тармокларини ишлатишдан сезиларли даражада фарқ қилади. Сугоришнинг самарадорлигини ошириш ва атроф мухитни мухофаза қилиш мақсадида окава сувлардан фойдаланибсуғориладигансугориш тизимларини техник ишлатиш алохида эътибор билан бажарилиши керак.Сувдан фойдаланиш режаси 0,90- 0,95 ишончлик билан етказилиши тавсия қилинади ва М.Ф.Натальчук классификациясига биноан сугориш тизимлари 4 та бўлакдан иборат;бош сув олиш нуқтаси, хўжаликлараро тармоқлар, хўжаликтармоқлари ва сугориш воситалари.
Сугориш тармоқларига керакли сув резерви (захираси)Р = 0 ,5 (м - И
)Суғориладиган деҳкончилик майдонларида экинларни оқавасувлар билан сугоришда сувйигиладиганховузларнинг сув оқимининг трансформатори вазифасини бажаради:
м=𝑃ℊ(1−р1/𝑛)
𝑃ℊ (1−р)
бу ерда : Р - таъминланганлик коэффициенти
𝑛 - тизимлардаги булаклар сони.
. ОҚОВА СУВЛАР БИЛАН СУҒОРИЛГАНДА СУҒОРИШ ТИЗИМ- ЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ ХАРАКТЕРИСТИКАСИ
Окава сувлар билан суғорилганда сугориш тизимларидан тўғрифойдаланиш уларнинг техник холати ва жихозланиши даражасига боглиқ Техник холатига қараб сугориш тизимлари даражалар бўйичабахоланади (14.1- жадвал)
Do'stlaringiz bilan baham: |