Toshkent davlat yuridik universiteti jinoyat huquqi

 
5.2. Jinoyat tarkibining tuzilishi 
 
Jinoyat huquqida huquqiy tushuncha va hodisa singari jinoyat hamda jinoyat 
tarkibi tushunchalarini farqlash talab etiladi. Jinoyat tarkibining jinoyat huquqi 
nazariyasida jinoyat tarkibi elementlari deb yuritiladigan obyektiv va subyektiv 
belgilarning to‗rt guruhidan tashkil topgan. Jinoyat tarkibi elementlari tushunchasi 
jinoyat tarkibining bir tomoniga xos bo‗lgan turdosh huquqiy belgilar guruhini 
anglatadi. Unga obyekt, obyektiv tomon, subyekt va subyektiv tomon kiradi. 
O‗zbekiston Respublikasi JK Maxsus qismining har bir moddasida qanday 
qilmish qaysi belgi va asoslarga ko‗ra jinoyat sanalishi ko‗rsatib o‗tilgan. Shaxsni 
jinoiy javobgarlikka tortish hamda uni jinoyat sodir etishda aybdor deb topish 
5
Якубов А.С., Кабулов Р. и др. Уголовное право. Общая часть: Учебник. – Т.: Академия 
МВД Республики Узбекистан, 2004. – С. 142. 
6
Рарог А.И. Уголовное право. Общая часть: Учебник. – М, 2010. – С. 120. 

---

43 
uchun uning qilmishi (harakati yoki harakatsizligi)da konkret jinoyat-huquqiy 
normada bevosita mustahkamlangan alohida jinoyat tarkibining barcha belgilari 
mavjudligini aniqlash lozim. Bunday belgilar mavjudligi qilmishda jinoyat tarkibi 
borligini anglatadi. Bunday belgilarning aqalli bittasining yo‗qligi yoki JKning 
tegishli moddasi dispozitsiyasiga muvofiq emasligi, shaxs sodir etgan qilmishda 
jinoyat tarkibi mavjud emasligi haqida xulosa qilish imkonini beradi.
Jinoyat tarkibi elementlari quyidagilardir: 
Jinoyat obyekti
– jinoyat sodir etishda jinoiy tajovuz qaratilgan hamda 
jinoyat qonuni bilan qo‗riqlanadigan ijtimoiy munosabat.