Тошкент давлат юридик университети фуқаролик ҳУҚУҚИ дарслик II қисм

Назорат учун саволлар:
1. Суғурта ҳуқуқининг асосий тушунчалари, суғурта таваккалчилиги, суғурта мукофоти ва суғурта тўлови, суғурта ҳақи, суғурта маблағи ва бошқалар.
2. Суғурта ҳуқуқий муносабатлари ва уларнинг фуқаролик-ҳуқуқий муносабатлар тизимида тутган ўрни.
3. Суғурта шартномасида суғурталанувчининг суғурта ҳодисаси содир бўлганлиги: автомашинани ўғирланганлиги тўғрисида дарҳол лекин 5 кундан кечикмасдан хабар бериш мажбурияти кўзда тутилганди ва муддат ўтказиб юборилиши, суғурта тўлови тўлашни рад қилишга олиб келади. Суғурталанувчи автомашина ўғирланган куннинг 10 кунида суғурталанувчига мурожаат қилди ва бунда 5 кунлик муддат узрсиз сабабларга кўра ўтказиб юборилди. Суғурта тўловини тўлашни суғурталовчи «суғурта ҳодисаси содир бўлганлигини тўғрисидаги ариза билан мурожаат қилиш муддати ўтказиб юборилган», - деган важ билан рад қилди. Суғурталанувчи судда даъво қўзгатди ва ўз даъвосини автомашина ўғирланганлик факти бўйича жиноят иши қўзғатиш тўғрисида қарор билан тасдиқланишини асослади.
Ишни ҳал қилинг: Суғурта ҳодисаси содир бўлганлиги тўғрисидаги ариза бериш муддатининг табиати қандай?
4. Суғурта ташкилоти, автомашина, ҳайдовчи ҳамда йўловчининг ҳаёти, соғлиғи ва ҳайдовчи-фуқаро Обидовнинг фуқаролик жавобгарлиги тўғрисида аралаш суғурта шартномаси тузди. Шартнома амалда бўлган даврда Обидовнинг дўсти Собиров машинани бошқара туриб, пиёда йўловчи Исматовни уриб юбориб, унга тан жароҳати етказди, оқибатда Исматов доимий пенсия оладиган 2-гуруҳ ногирони бўлиб қолади. Суғурта ташқилоти Обидовга автомашинанинг қийматини тўлади ва Исматовга етказилган зарарни тўлашни бошлади. Орадан маълум вақт ўтгач, суғурта ташкилоти судга Обидовга нисбатан автомашина қийматини ва зарарни қоплаш учун қилинган харажатларни қайтариш тўғрисида регресс даъво қўзгатди. Обидов даъвони тан олмади.
Ушбу низони ҳал қилинг.


53-Боб. Оддий ширкат


Шартнома тушунчаси. Оддий ширкат шартномаси бўйича шериклар (иштирокчилар) деб аталувчи икки ёки ундан ортиқ шахс фойда олиш ёки қонунга зид бўлмаган бошқа мақсадга эришиш учун ўз ҳиссаларини қўшиш ва юридик шахс тузмасдан биргаликда иш қилиш мажбуриятини оладилар (ЎзР ФК 962-модда). Мазкур шартнома қонун чиқарувчи томонидан қўшма фаолият тўғрисидаги шартнома деб ҳам юритилади.
Оддий ширкатнинг мақсадига эришиш ўлароқ даромад олиш бир каррали ва кўп каррали бўлиши мумкин. Бошқа мақсадга эришишни шериклар умумий мулкни сотиш, юридик шахс, товарлар ишлаб чиқариш ва ҳ.ни рўйхатга олиш шарти билан кўзлашлари мумкин.