Toshkent davlat yuridik instituti o. M. Mad aliyev prokuror nazorati

o ‘z
himoyasi uchun keltirilgan vajlari, yig‘ilgan dalillar 
jinoyat ishining harakati haqidagi m a’lumotlar, tergovni belgilan­
gan muddatda tamomlay olmaslik sabablari, shuningdek, bajarilishi 
lozim bo ‘lgan tergov va qidiaiv harakatlari ko‘rsatilishi lozim. 
Bunday iltimosnoma takroran qo‘zg‘atilgan hollarda muqaddam 
uzaytirilgan m uddat ichida belgilangan tergov harakatlari bajaril- 
magan bo‘lsa, buning sabablari hamda q o ‘llanilgan chora-tadbirlar 
aniq ko‘rsatilishi darkor.
Tergov va ayblanuvchilarni qamoqda ushlab turish muddatlarini 
uzaytirish uchun sudga murojaat qilinadigan iltimosnomada, qonun 
talablaridan kelib chiqib, zarur muddatga uzaytirilishi lozimligi 
ko‘rsatilgan holda shu muddatning qachon tam om bo ‘lishi ko‘rsatil- 
masligi lozim. Ayblanuvchi, himoyachini ish materiallari bilan 
tanishgan davri, tergov va ayblanuvchi qamoqda ushlab turish mud­
datini hisobga olish jarayoni q at’iy ravishda kuzatib borilishi lozim.
Q o‘shimcha tergovga qaytarilgan ishlar b o ‘yicha m uddatni 
uzaytirish haqidagi iltimosnoma jinoyat ishi bilan birgalikda sudning 
ajrimi yoki qaroridan ko‘chirma, tezkor majlis va hay’at yig‘ilishi 
bayonnomalari hamda qarorlarning nusxalari taqdim etilishi darkor. 
Tergov va ayblanuvchini qamoqda ushlab turish m uddatini uzay­
tirish haqidagi iltimosnoma (qaror) 3, 5, 7 va 9 oylik hamda 1 yil- 
gacha m uddat tam om b o ‘lishidan 30 kun oldin tegishli prokurorga 
taqdim etilish kerak.
Ichki ishlar organlari va Milliy xavfsizlik xizmati tergovchilari 
qo ‘zg‘atgan hamda nazorat qiluvchi prokurorlar tom onidan quw at- 
langan iltimosnomalar yuqori turuvchi prokurorlarga ushbu tergov 
bo ‘limi va boshqarmalaming boshliqlari tom onidan shaxsan taqdim 
etilishi maqsadga muvofiq b o ‘ladi.
115

---

Tergov va ayblanuvchini qam oqda ushlab turish m uddatini
6 oydan ko‘proqqa uzaytirish haqida prokuratura, ichki ishlar va 
milliy xavfsizlik organlari tergovchilari qo ‘zg‘atgan iltimosnomalar, 
respublika prokuraturasiga shaxsan viloyat va ularga tenglashtirilgan 
prokurorlar ham da Ichki ishlar vazirligi, Milliy xavfsizlik xizmati 
tergov boshqarmalarining boshliqlari tom onidan taqdim etilishi 
qonun bilan belgilab qo‘yilgan.
Jinoyat ishini tugatish yoki to'xtatish haqidagi qarorlar birinchi 
m arta b ek o r qilinganda, n azo rat olib b o ru v ch i p ro k u ro rla r 
tomonidan qo ‘shimcha tergov muddati bir oy davomida belgilanadi. 
Shu jinoyat ishlari b o ‘yicha yana tugatish yoki to ‘xtatish haqidagi 
qarorlar bekor qilingan taqdirda, tergov m uddatining um um iy 
asoslarda uzaytirilishi lozimligi xususidagi 0 ‘zbekiston Respublikasi 
JPK ning 351-moddasi talablariga qat’iy am al qilinishi kerak.
Tergov va ayblanuvchilarni qam oqda ushlab turish m uddatla- 
rining uzaytirilganligi, tergov tamomlanganligi haqida tergovchilar 
tergov izolatoriga zudlik bilan xabar berishlan zarur.
Quyidagi hollarda respublika prokuraturasiga axborot yuborilishi 
ta ’m inlanishi shart:
• tem iryo‘l, havo va suv transportlarida, sanoat, qurilish ham da 
qishloq xo‘jaligida ro‘y bergan kishilarning nobud b o ‘lishiga yoki 
ko‘p m iqdorda moddiy zarar yetishiga sabab b o ‘lgan barcha halo- 
katlar, yem irilishlar haqida;
• jiddiy zarar yetkazilishiga sabab bo ‘lgan portlashlar, yong‘inlar 
va yoppasiga tarqalgan kasalliklar ham da zaharlanishlar ro ‘y 
berganligi haqida;
• qurollar, jangavor aslahalar, portlovchi m oddalar, harbiy 
texnikalar, portlash moslamalari va boshqa anjom larning talon- 
taroj qilinganligi, shuningdek, bunday vositalami qo'llash yo'li bilan 
sodir etilgan jinoyatlar haqida;
• giyohvandlik moddalari yoki psixotrop vositalam i talon-taxoj 
qilganligi, shuningdek, giyohvandlik vositalari bilan ko!p miqdorda 
biznesni amalga oshirganligi haqida;
• uyushgan jinoiy guruhlar tom onidan sodir etilgan barcha 
jinoyatlar haqida;
• kelib chiqishidan q at’i nazar, ommaviy tartibsizliklar haqida;
• terrorlik va ekstremistik faoliyatlar, havo kemasini egallash 
yoki bunga suiqasd qilish, shaxsni garov sifatida tutqinlikka olish 
holatlari haqida;
116

---

• prokuratura, sud, adliya, ichki ishlar va Milliy xavfsizlik 
xizm ati organlari, axloq tuzatish m uassasalari, D avlat soliq 
qo‘mitasi xodimlari, shuningdek, hokimiyat hamda boshqaruv 
organlarining m as’ul mansabdor shaxslari tomonidan sodir etilgan 
barcha jinoyatlar haqida;
• ozodlikdan m ahrum qilish joylari va maxsus tarbiyaviy m uas- 
sasalarda sodir b o ‘lgan ommaviy tartibsizlik, itoatsizliklar, qurolli 
guruh b o ‘lib qochish hollari, shuningdek, axloq tuzatish muassa­
salari ishlarini izdan chiqarishga qaratilgan va og‘ir oqibatlarga olib 
kelgan harakatlar haqida;
• xorijiy m amlakatlar diplom atik vakolatliklar bilan bog‘liq 
jinoyatlar, shuningdek, chet el fuqarolari tom onidan yoki ularga 
nisbatan sodir etilgan jinoyatlar haqida;
• tergov o ‘tkazishda qonunsiz usullarning qo‘llanilganligi, bila 
turib g'ayriqonum y ushlash, qamoqqa olish, asossiz jinoiy javob­
garlikka tortish va boshqa yo‘llar bilan qonunni qo‘pol ravishda 
buzilganligi haqida;
• qasddan odam
0
‘ldirish yoki unga suiqasd qilish;
• nomusga tegish yoki unga suiqasd qilish;
• o ‘zini o ‘zi o ‘ldirish va unga suiqasd qilish;
• tamagirlik maqsadida odam 
0
‘ldirish;
• huquqni muhofaza qilish organlari, hokimiyat va boshqaruv 
organlari xodimlari, nazorat organlari, ommaviy axborot vositalari 
vakillari, siyosiy va jam oat arboblariga nisbatan, ularning xizmat 
faoliyati bilan bog‘liq hollarda sodir etilgan jinoyatlar haqida;
• juda ko ‘p miqdorda talon-taroj qilish haqida;
• poraxo‘rlik jinoyati haqida;
• qalbaki pullar tayyorlash va sotish haqida;
• milliy, irqiy yoki diniy nizolar asosida sodir etilgan jinoyatlar 
haqida.