Hayotga qarshi jinoyatlar Urazimbetov Ulug’bek Egamberdiyev Faxriddin

Hayotga qarshi jinoyatlar
Urazimbetov Ulug’bek
Egamberdiyev Faxriddin
Jinoyat huquqi
Umumiy tavsif
Hayotga qarshi jinoyatlar deganda, qasd yoki ehtiyotsizlik orqa-sida sodir etilgan ijtimoiy xavfli qilmish natijasida boshqa shaxsning hayotiga tahdid (suiqasd) qilish yoki to‘g‘ridan-to‘g‘ri uning o‘limiga sabab bo‘lish yoxud o‘zini o‘zi o‘ldirish darajasiga yetkazish tushuniladi.
Jinoyat huquqi
Hayotga qarshi jinoyatlarni shartli ravishda uch turkumga boʻlish mumkin:
1
QASDDAN ODAM OʻLDIRISH
2
EHTIYOTSIZLIKDAN ODAM O’LDIRISH
3
OʻZINI OʻZI OʻLDIRISH DARAJASIGA YETKAZISH YOKI OʻZINI OʻZI OʻLDIRISHGA UNDASH.
Jinoyat huquqi
QASDDAN ODAM O’LDIRISH
Qasddan odam oʻldirish jinoyati haqidagi ishlar boʻyicha jinoyat qonunining toʻgʻri qoʻllanilishini ta’minlash juda muhim, chunki ushbu jinoyatni aybni ogʻirlashtiruvchi holatlarda sodir etganlik uchun qonunda favqulodda jazo chorasi – umrbod ozodlikdan mahrum qilish nazarda tutilgan.
Jinoyat huquqi
Kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan odam oʻldirish – fiziologik affekt (kuchli hayajon, jazava) holatidagi odam oʻldirishdir.
Obyektiv tomondan jinoyat jabrlanuvchi tomonidan qilingan gʻayriqonuniy zoʻrlik yoki ogʻir haqorat, boshqa gʻayriqonuniy hara-katlar tufayli toʻsatdan yuz bergan kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan odam oʻldirishdan iboratdir.
Aybdorni Oʻzbekiston Respublikasi JK 98-moddasi boʻyicha javobgarlikka tortish uchun quyidagi uchta jihat:
1) nizo manbai – jabrlanuvchining gʻayriqonuniy zoʻrligi yoki ogʻir haqorati yoxud boshqa gʻayriqonuniy harakatlari;
2) nizo manbai natijasida aybdorda kuchli ruhiy hayajonlanish (fiziologik affekt) holatining yuzaga kelganligi;
3) subyektning shunday holatda toʻsatdan jabrlanuvchini oʻldirib qoʻyishi mavjudligini aniqlash zarur.
Affekt deb, oʻta kuchli, tez paydo boʻladigan va kuchli, qisqa vaqt ichida davom etadigan ruhiy holatga aytiladi. Odamning affekt holatida sodir etadigan qilmishi «portlash» kabi oʻtadi.
Kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan odam oʻldirish (JK 98-modda)
Jinoyat huquqi