Тошкент давлат иқтисодиёт университети И. Саифназаров, А. Мухтаров, Т. Султонов, Д. Эрназаров Илмий тадқиқот методологияси

Ўз-ўзини шакллантириш, юксалтиришга интилиш, қилаётган ишини бурч деб билиш, шахснинг аутентиклиги, ўз кучига ишонч, юқори даражадаги танқидийлик ва рефлексия.

2.3.3-Чизма

Ижоднинг турлари кўп. Бадиий ижод, техникавий ва илмий ижод каби.

Илмий ижод – бу олимнинг билимлари, қобилиятларининг олий ифодаси, ўрганилаётган ҳодисаларнинг ўзагига, моҳиятига чуқур кириб боришга бўлган унинг истагидир.
Илмий фаолият ижод билан чамбарчас боғлиқ. Илмий ходимнинг билими, истеъдоди, қобилияти, кўникмалари, илмий ҳақиқатнинг тагига етишга бўлган интилишлари илмий ижадда ўз аксини топади. Илмий кашфиёт, фанда янги назария ёки йўналиш яратишга ижоднинг фандаги олий ифодасидир.
2.3.4-чизма


Илмий тадқиқот тадқиқотлар соҳасида юксак натижаларга эришган олимлар даҳо деб аталиши бежиз эмас. Масалан, А. Эйнштейннинг илмий фаолияти улкан даражада илмий фаоллиги билан ажралиб туради. Унинг илмий кашфиётлари нафақат ҳозирги замон физикасининг қиёфасини, балки дунёнинг ҳозирги назариясини ҳам ўзгартириб юборди. Эйнштейннинг кашфиётлари натижасида ҳозирги замон олимлари илмий фаолиятининг руҳи хусусияти ҳам ўзгариб кетди. Илмий ижод илмий муаммони қўйишдан бошланади.
2.3.5-Чизма


Илмий тадқиқотнинг мақсади – юзага келган муаммоларни ҳал қилиш, олинган ечимлардан воқеликни амалий-ижодий ўзлаштиришда, борлиқнинг моҳиятини янада теран билиш, тушуниш ва англаб етишда фойдаланишдир.
Олимнинг ижодий фантазияси:

1. 
   Абстаркциялар яратишда намоён бўлади.
   
2. 
   Эксперимент илмий ижоднинг (олим ижоди) ўзига хос воситаларидан бири.
   
3. 
   Илмий эксперимент ўтказиш.
   
4. 
   Илмий назарияси билан боғлиқ.
   

Илмий тадқиқот фаолиятининг муҳим механизми тафаккур асосида инсон борлиқни чуқур ва ҳар томонлама билиш имкониятига эга бўлади.
Илмий изланиш жараёнида олим ихтиёрий ёки беихтиёр яратувчанликка йўналтирилган хаёл суради. Ижодкор одам ўз навбатида фидойи бўлади.

3.