Toshkent davlat iqtisodiyot univyersityeti a. Sh. Bekmurodov, Z. A. Abdullayev, B. M. Badalov

 
8.5. Svopning boshqa turlari 
Varrantlar 
Varrantlar bular moliyaviy institutlar va nomoliyaviy korporatsiyalar 
tomonidan chiqarilgan optsionlar hisoblanadi. Misol uchun, moliyaviy institut bir 
millionlik oltin unsiyasiga put varrantlarni chiqarishi mumkin va keyin varrantlar 
uchun bozor yaratish uchun kirishadi. Varrantni amalga oshirish uchun, varrant 
egasi moliyaviy institut bilan aloqa o‗rnatadi. Nomoliyaviy korporatsiya tomonidan 
varrantlarning sodda usulda qo‗llanishi bu obligatsiya chiqarishda amalga 
oshiriladi. Korporatsiyaning o‗zining aktsiyasiga qo‗shib kol varrantlarining 
chiqazadi keyin ularni investorlarga yanada jozibaliroq bo‗lishi uchun obligatsiya 
chiqazishga biriktiradi. 
Ishchi aktsiya optsionlari 
Ishchi aktsiya optsionlari bu ishchilar uchun ularning kompaniyasi tomonidan 
kompaniya aktsionerlarining qiziqishlarida amalga oshirishda ularniga motivatsiya 
berish uchun kol optsionlarining chiqazilishi hisoblanadi. Ular odatda chiqarish 
muddatidagi pullar hisoblanadi. Ular hozirgi kunda ko‗pchilik mamlakatlarda 
kompaniya daromad hisobotida aks ettiriladi. 
Konvertatsiyalanadigan obligatsiyalar 
Konvertatsiyalanadigan obligatsiyalar kompaniya tomonidan chiqariladigan 
obligatsiyalar bo‗lib, oldindan hisoblangan almashtirish nisbatidan ma‘lum 

---

davrlarda foydalaniladi va ustav kapitaliga konvertatsiyalanish qobilyatiga ega. 
Ular shuning uchun kompaniyaning aktsiyasida obligatsiyalar bilan birga 
joylashtirilgan kol optsion hisoblanadi. Varrantlar, ishchi aktsiya optsionlari va 
konvertatsiyalanadigan qimmatbaho qog‗ozlarning o‗ziga xos xususiyatlaridan biri 
bu oldindan hisoblanadigan optsionlar soni chiqarilishidir. Taqosslaydigan bo‗lsak, 
biror bir maxsus aktsiyadagi optsionlarning soni birjada savdolanadiganlar bu 
oldindan hisoblanmagan. Agar kishilar biror bir maxsus optsion seriyalarida 
pozitsiyalarni qo‗lga kiritsa, optsionlar qarzdorligi soni oshadi, agar kishilar bu 
pozitsiyalarni qo‗ldan boy berishsa ular kamayadi.