Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali qishloq xo’jaligi mahsulotlarini saqlash, qayta ishlash va mexanizasiya kafedrasi

Paxtani mashinada terish 
Dala konturlarining shakli to’g’ri to’rtburchak ko’rinishida, maydoni kamida 
mashinaning bir kunlik ish unumiga (4...6 ga) teng bo’lib, uzunligi 400...500 metrdan kalta 
bo’lmasligi kerak. 
Mashinalar uchun 10...12 metr kenglikda tekislangan qayrilish maydonchasi bo’lishi 
shart. 
Amerikaning John Deere paxta terish kombaynlari yordamida ilk bor O’zbekistonda 
paxta hosili yig’ib olindi. 
2018 yilda Toshkent, Andijon, Namangan, Jizzax, Sirdaryo va Xorazm viloyatlarida 
Amerikada ishlab chiqilgan yuqori samaradorlikka ega bo’lgan John Deere CP 690 paxta 
terish kombaynlarida ilk bor hosil terib olindi. Qayd etish joizki, hozirda ushbu 
hududlardagi klasterlarga John Deere kompaniyasining paxta terish kombaynlari hamda 
John Deere traktorlari keltirilib, paxta maydonlarida yuqori samaradorlikka erishilmoqda. 
Ma’lumki, klaster usuli paxtani yetishtirishdan tortib, undan tayyor mahsulot
ishlab chiqarishgacha bo’lgan bosqichlarni o’z ichiga qamrab oladi. Hozirda Andijon 
viloyatining Qo’rg’ontepa tumanida aynan shunday klaster faoliyat olib bormoqda. 
Xususan, 2018 yilda «Khantex-group” korxonasi tomonidan zamonaviy hosilni terib 
butlovchi 2 ta John Deere CP 690 paxta terish kombaynlari va yerni ekishga tayyorlovchi 
traktorlar sinovdan o’tkazildi. 

---

Qayd etish joiz, Amerikada ishlab chiqarilgan 6 va 4 qatorlik “John Deere” paxta 
terish mashinalarining ishlash quvvati juda yuqori. 6 qatorlik agregat kuniga 25...30 gektar 
maydonda 80...100 tonnagacha, 4 qatorlisi esa 15...20 gektardan 50...70 tonnagacha paxta 
terish imkoniyatiga ega. 6 qatorlik agregatning yana bir qulayligi terilgan paxtani jarayon 
davomida dumaloq rulon holatiga keltirib, ustini plyonka bilan o’ray olishidadir. Har bir 
rulon 2...2,2 t og’irlikda g’aramlanadi. 2018 yilda to’qimachilik klasteri qoshida tashkil 
etilgan “Sunshine Republic” fermer xo’jaligi paxtani 76 sxemada ekib parvarishlaydi. 350 
gektardan ziyod paxta maydonida birinchi va ikkinchi “John Deere” mashinalarida terilib, 
yuqori unumdorlikka erishildi.