Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali qishloq xo’jaligi mahsulotlarini saqlash, qayta ishlash va mexanizasiya kafedrasi

2- rasm. 2CHTL markali toshtutgich. 3- rasm. UTP-1,5 markali toshtutgich. 
 
UTP-15 toshtutgich
(3-rasm) shaxta 
1
, titish-ta’minlash barabani 
2
, kamera 
5
, 
ventilyator 
4, 
vakuum-klapan 
5
va so’rish trubasi 
6 
dan iborat. CHigitli paxta qiya tekislik 
7
bo’ylab havo oqimi bilan kщtarilib kamera 
3 
ga kiritiladi. Bunda havo tezligining ancha 
pasayishi natijasida paxta havodan ajralib pastga tushadi. Og’ir qo’shilmalar esa vakuum-
klapan 
5 
orqali moslamadan tashqariga chiqariladi. Havo so’rish trubasi orqali tashqariga 
chiqarib yuboriladi. 
CHigitli paxta bo’yicha ish unumi 12 t/soat; tosh tutish qobiliyati og’irligi 10 gr.dan 
ortiq bo’lgan toshlar uchun 100%; 10 gr.dan yengil toshlar uchun 94%. Havo bosimi 1370 
Pa bo’lganda sarfi 3,3 m
3
/s ga teng. Og’ir qo’shilmalar miqdori I sort paxtada o’rtacha 
0,2% past sortlarida esa 0,3% bo’ladi.
 
SS-15A qirg’ichli separator
(4-rasm) to’rli to’siq bilan ikki xonaga: chigitli paxta 
bo’limi 
1
va havo bo’limi 
2 
ga ajratilgan kameradan iborat. CHigitli paxta bo’limida 
yo’naltirgich 
3
va to’rli sirt 
5 
ning ikki tomonidan paxtani sidirib vakuum-klapan 
6 
ga 
tashlaydigan qirg’ich 
4 
lar joylashgan. Vakuum-klapan chigitli paxta separatordan 
chiqayotganda tashqi muhitdan ichkariga havo kirishiga yo’l qo’ymaydi. Kameraning 
havo bo’limi bir tomondan to’rli sirt, ikkinchi tomondan esa konuslar bilan to’silib
 
ventilyatorga boradigan trubaga aylangan. Havo oqimi bilan separator ichiga kirgan 
chigitli paxtaning bir qismi ikki tomondagi to’rli sirtlarga urilib yopishib qolishi natijasida 
separator ichida havo tezligi ancha kamayadi va kelayotgan paxtaning asosiy qismi 

---

to’g’ridan-to’g’ri vakuum-klapanga tushadi. To’rli sirtga yopishgak chigitli paxta esa 
qirg’ich bilan sidirilib, ular ham vakuum-klapanga uzatiladi.