Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

 
Chuchuk qalampir 
Qishki va bahorgi issiqxonalarda yetishtirilayotgan qalampirlar – 
Capsicum 
 
23-расм.
Белле F
1
 
22-расм.
ВидеттаF
1
 

---

92 
annuum
avlodiga, Ituzumdoshlar oilasiga kiradi. Issiqxonalarda yetishtirilayot-gan 
navlar, oddiy chuchuk qalampir sifatida ma’lum. Bu ekin mevalari texnik (ko‘k) yoki 
biologik pishib yetilib qizil bo‘lganda terib olinishi mumkin. Yana sariq yoki to‘qsariq 
rangcha yetilib pishadigan ayrim navlar ham mavjud. 
Oziqali ahamiyati.
Himoyalangan yerda yetishtiriladigan chuchuk qalampir 
asosan yangiligicha ishlatiladi, uni turli salatlarga qo‘shadilar. 
Chuchuk qalampir mevalari tarkibida 7-12% quruq modda, shu jumladan 4,1-
7,4% qand (asosan fruktoza va saxaroza) va 1,3-2,6% oqsil mavjud. Biroq, chuchuk 
qalampir qimmatli sabzavot ekini hisoblanadi. Uni yuqori oziqali qiymati 
mevalarining tarkibidagi vitaminlar (A, V
1
, V
2
, V
3
, S, R) va shuningdek, inson 
salomatligi uchun foydali bo‘lgan (kalsiy, fosfor, temir va boshqa mineral tuzlarning) 
mavjudligidadir. 
Mevalarining tarkibidagi S vitamini (askorbin kislotasi) miqdori bo‘yicha 
chuchuk qalampir barcha sabzavotlardan usto‘n turadi. Uning texnik yetilib pishgan 
100 g nam vazni mevalari tarkibida 50 dan 270 mg gacha, biologik yetilishida esa 170 
dan 450 mg gacha S vitamini bo‘ladi. Chuchuk qalampir
idamevalari tarkibida 12,6 mg% miqdorda karotin (A provitamini) mavjud. Ular 
sezilarli miqdorda rutin (R vitamini) va V guruhidagi vitaminlarni (tiomin, riboflovin, 
folli kislotasi) yig‘adi. Mevalarda S vitamini deyarli yaxshi saqlanib, yetilib pishgan 
sari uning miqdori 1,5-2 marta ko‘payadi. Karotin miqdori 2-3 hafta saqlanganda 3-5 
marta ortadi. Shuningdek, tiomin miqdori ham ko‘payadi.