Тошкент – 2016 Тожиев М

Таълимнинг интерактив методлари − таълим олувчилар фикрини фаоллаштириб, уларни мустақил фикр юритишга ундовчи ҳамда таълим жараёнининг марказида таълим олувчи турадиган ўқитиш усуллари ҳисобланиб, улар “Ақлий ҳужум”, “Блиц сўров”, “Фронтал сўров”, “Кичик гуруҳларда ишлаш”, “Давра суҳбати”, “Ишбоп ўйин” “Ролли ўйин”, “Баҳс-мунозара”, “Муаммоли вазият”, “Лойиҳа”, “Йўналтирувчи матн”, “Бумеранг стратегияси(саволлар алмашинуви)”, “Тушунчалар таҳлили” кабилар бўлиб ҳозирги кунда уларнинг 300 дан ортиқ турлари мавжуд.
Таълимни ташкил этишнинг замонавий шакллари: диалог, мулоқот, ҳамкорликда ва ўзаро ўқитишга асосланган фронтал, жамоавий ва гуруҳларда ўқитиш.
Дарс шакли, дарс қайси фандан, қаерда ўтилишига боғлиқ бўлиб, шартли равишда синф дарслари, синфдан ташқари дарслар, мактабдан ташқари дарслар, қўшимча дарслар, индивидуал дарслар ва мустақил ўқиш дарсларига бўлинади. (Айрим методик адабиётларда дарс шакли деб дарс методлари ёки усулларини номлаш ҳолатлари ҳам кузатилади). Шакл ўз мазмун-моҳиятига кўра кўринишда намоён бўлади. Метод ёки усулларни эса дарс олиб борадиган ўқитувчининг ҳаракатига, маҳоратига қараб, уни ҳам эшитиб, ҳам кўриб аниқлаш мумкин[14].
Таълим воситалари: ўқитишнинг маъруза воситалари (дарслик, ўқув қўлланма ва услубий кўрсатмалар) билан бир қаторда чизмали органайзерлар, компьютер ва ахборот технологиялари.
Коммуникация методлари: таълим олувчилар билан тезкор, қайтар алоқага асосланган бевосита ўзаро муносабатлар.
Қайтар алоқаларнинг (маълумотнинг) метод ва воситалари: эгалланган назарий ва амалий билим, малака ҳамда кўникмалар натижаларини таҳлил қилишга асосланган кузатиш, тезкор-сўров, ўқитиш диагностикаси.
Бошқариш методлари ва воситалари: ўқув чизмали органайзерларининг босқичлари, белгиланган мақсадга эришишда ўқитувчи ва таълим олувчининг фаолияти, нафақат синф ишини, балки мустақил ва синфдан ташқари ишлар назоратини (алоҳида мавзу бўйича, бирор бобни тўлиқ ўргангандан сўнг, чораклар ва ўқув йили бўйича) белгилаб берувчи ўқув машғулотларини технологик харита кўринишида режалаштириш.