Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Patogenez va kasallik belgilari. 
Qon kamayadi, qo‘zg‘atuvchi 
butun organ va to‘qimalarda tarqaladi, toksemiya, septitsemiya kelib 
chiqadi, organlarda degenerativ-nekrobiotik o‘zgarishlar sodir 
bo‘ladi,jiddiy-gemorragik yalliglanishlar sodir boiadi.
74

---

Inkubatsion davr 6-14 kunni tashkil etadi. Kasallik o‘tkir va 
surunkali tarzda kuzatiladi.
O ikir kechishida kasallikning birinchi belgilari - ovqatdan 
qaytadi, faol harakati pasayadi. Kasal baliqlarda teri qoplamining 
qizarishi, tangachalarning yemirilish o‘choqlari, terining yarasi, 
ba’zilarida esa muskullar ichida shish, yiring to‘planishi, jabralar- 
ning kamqonligi kuzatiladi. Kasallik ko‘pincha baliqlarning o‘limi 
bilan yakunlanadi.
Surunkali kechishida terida turli xil yaralar hosil bo‘lishi bilan 
farq qiladi va 3-4 oy davomida asta-sekin sog'ayishi mumkin. 
Baliqlar ovqatlana boshlaydi, ammo kuzda 50% gacha baliqlar 
nobud boiishi mumkin.
Patologoanatomik o‘zgarishlar. 
0 ‘tkir kechishi gipermiya, 
taloq va buyraklaming kattalashishi, jigar parenximasida nuqtali qon 
qotishmalar, seroz qobigining shishishi, qorin bo‘shlig‘ida suvuqlik 
to ‘planishi, 
hamda 
skelet 
muskullarining 
gidratatsiyasi 
va 
yumshashi bilan xarakterlanadi. Surunkali kechishida teridagi 
yaralar va ichki organlarda kichik o‘zgarishlar bilan chegaralanadi.
Diagnostika. 
Tashxis epizootologik ma’lumotlar, klinik belgilar 
va patologoanatomik o‘zgarishlami hisobga olgan holda bakte- 
riologik tadqiqotlar asosida amalga oshiriladi. Qo‘zg‘atuvchilar 
kasallikning o‘tkir kechishi jarayonida qon, taloq, buyrak, jigardan 
hamda 
abssess 
va 
yaralardan ko‘p miqdorda ajraladi.
Patogen bakteriyalardan kasallikka beriluvchan sogiom baliqlar 
zararlanadi. Davolashning serologik usullari ishlab chiqilgan.