Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Branchiomyces
demigrans
zamburugi jabra bo‘lmalarining qon tomirlariga kirib 
olganida nuqtasimon qon quyilishlar kuzatiladi, so‘ngra zamburug1 
ning giflari jabra qon tomirining ichida o‘sishi oqibatida uning 
toiishi (parazitar emboliya) va qon aylanishning buzilishiga olib 
keladi, natijada jabra to‘qimasining ayrim qismlarini qon bilan 
ta’minlanishi yomonlashadi, oqarib qoladi. Ayrim qismlari esa 
oiadi (nobud boiadi) va jabraning burchaklari notekis boiib

---

qoladi. Jabraning boshqa qismlari qonning qon tomirlarda yig‘ilib 
qolishi oqibatida ko‘kimtir tusga kirib oladi.
Kasal baliqlar oziqa qabul qilmaydi, tashqi muhit taassurotlariga 
javob qaytarilishi keskin pasayadi yoki umuman bu hodisa yuz 
bermaydi, suvnmg yuzasiga suzib chiqadi, biroq havoni qabul 
qilmaydi, bunda baliqlarni qo‘l bilan ushlash juda ham oson. Kuchli 
zararlangan baliqlar yonboshiga yotib, shu holatda nobud bo‘ladi. 
Chiqim 50-70% ga yetadi. O im ay qolgan baliqlarda esa kasallik 
yarim o'tkir yoki surunkali oqimga o lib oladi. Kasallanib 
sog‘aygan baliqlarning jabrasi xuddi yeyilganga o‘xshaydi. Uning 
tiklanishi yillab davom etadi.
Patogenezi. Zamburug‘ning o‘sgan giflari qon tomir ichini 
berkitadi, natijada to‘qimalaming qon bilan ta’minlanishi va kislorod 
almashinuvi buziladi, nekrozga uchragan jabra to‘qimalari yemiriladi 
va ikkilamchi saprofit mikroblar va zamburug4larning rivojlanishi 
uchun qulay sharoit tug‘iladi. Zamburug‘ning giflari barcha ichki 
parenximatoz organlarda, jumladan, qon hosil qiluvchi organlaming 
qon tomiriga kirib olib o‘sishi oqibatida kasallikning kechishi yana 
ham avj olib, baliqlarning nobud bo4lishiga olib keladi.
Patanatom ik o‘zgarishIar. Nobud boigan baliqlar jasadlari- 
ning yorib koiiJishi va jabradan tayyorlangan gistologik namunalar 
(srez) tekshirilganda zamburug1 laming giflari va sporalari yaxshi 
ko‘rinadi. Qon tomirlar giperemiyalashgan, zamburug1 giflari bilan 
to lib qoigan, respirator qatlamlardagi qon tomirlar kolbasimon 
kengaygan, uning devorlari va epitelial to'qimasi yorilgan. Paren­
ximatoz organlaming to'qimalari qon bilan toigan, yog‘ va gliko- 
genning qatlami yupqa.