Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Prognoz. 
Kasallikning yakuni patologik jarayonning rivojlanish 
darajasiga bogiiq. Agar jarayon zardobli yailigianish bilan 
chegaralangan boisa, asoratlarsiz kechib, kasallik sog‘ayish bilan 
yakunlanadi, qon quyilgan joyda gemolin pigmenti to‘planib qolsa, 
yailigianish o‘rnini chandiq egallaydi.
Tashxis. 
Epizootologik maiumotlar, klinik belgilar, patanato- 
mik o‘zgarishlar va gistologik tekshiruvlar asosida qo‘yiladi.
Davolash. 
Samarali davolash usuli yo‘q. Metilen ko‘ki 
preparatini qoilash faqat kasallikning kechishini sekinlashtiradi. 
Metilen ko‘ki 3 g 1 kg oziqa hisobiga 13-15 kun davomida berib 
boriladi (davolash kursi 2-3 marotaba). Oziqaviy antibiotiklar ham 
yaxshi davolovchi-profilaktik samaraga ega, uni 6 kun davomida 
quyidagi dozada berib boriladi:
biovetin - 200 mg; biovit-120-400 mg; biovit-80-620 mg; 
biovit-40-1300 mg; kormogrizin 5 - 400 mg; kormogrizin 10 - 200 
mg baliqlarning har bir kg tana ogirligi hisobida.
Statsionar nosogiom xo‘jaliklarda oziqaviy antibiotiklarni 3-4 
marotaba 3 hafta oraiatib qoilaniladi.
Kasallikning oldini olish va qarshi kurashish chora-tadbirlari. 
Baliqchilik xo‘jaliklarida optimal zoogigiyenik sharoitlarni ta’min- 
lovchi 
umumiy 
profilaktik, veterinar-sanitar 
va baliqchilik 
meliorativ tadbirlarni o‘z vaqtida qat’iy ravishda amalga oshirishga 
qaratilgan boiishi kerak. Asosiy e ’tibor suv havzalarining hamda 
ovlash asbob-uskunalari, inventarlar va tirik baliqlar saqlaydigan 
idishlarning dezinvaziyasi va dezinfeksiyasiga berilishi kerak, ushbu
70

---

tadbirlar qo‘zg‘atuvchi va ikkilamchi infeksiyalarni yo‘qotishga 
qaratilishi lozim.
0
‘stiruvchi baliqlarga doimiy shifokorlik nazoratini o‘matish va 
xo‘jalikka yangi keltirilgan baliqlarni karantinda saqlash, baliqlar- 
ning kasallikka chidamliligini oshirish uchun ularni to‘yimli 
aminokislotalar, protein, vitamin va mikroelementlarga boy oziqalar 
bilan ta’minlash yaxshi samara beradi. Suv havzalarida tabiiy oziqa 
bazasini yaxshilash lozim.
Kasallik kelib chiqqan taqdirda karantin o‘rnatiladi. Nosog‘lom 
suv havzalarida doimiy ishchilami berkitish, ularga maxsus kiyim- 
bosh, alohida inventar, ovlash asbob-uskunalari, tirik baliqlarning 
transportirovkasi uchun idishlami ajratish. 0 ‘lgan baliqlarni ovlab 
20
% li xlor yoki so‘ndirilmagan ohak bilan zararsizlantirib, suv 
havzalaridan uzoqroq joyda 1,5 m chuqurlikka ko‘mib tashlash 
kerak. NosogMom xo‘jalikdan ovlangan baliqlarni baza, omborxo- 
nalarda saqlamasdan to‘g‘ridan-to‘g‘ri iste’molga chiqarish. Tirik 
baliqlarni olib kelgan idish va suvini dezinfeksiya qilib, suvlami 
kanalizatsiyaga oqizib yuborish. Tovarlik ko‘rinishi talabga javob 
bermasa, ixtiopatologning xulosasiga ko‘ra qaynatib parranda va 
go‘shtxo‘r hayvonlarga yedirish yoki utilizatsiya qilish zarur.