Topografik anatomiya o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi N. H. Shomirzayev

Oraliq s iydik-tanosil qismining chuqur qavatlari
Oraliq siydik-tanosil qismining yuza qavati ostida oraliq aponevrozi deb
nom olgan oraliqning xususiy fassiyasi yotadi. Bu fassiya biriktiruvchi to‘qimadan
iborat varaq bo‘lib, chuqur joylashgan muskullarni qoplab turadi. Bu muskullar
soni uchta bo‘lib, har ikkala tomonda to‘g‘ri burchakli uchburchak hosil qiladi
(222-rasm). Uchburchakning yon tomonlarini quymuch-g‘ovaksimon muskuli
(m.ischiocavernosus) hosil qiladi.
Uchinchi muskul, m.bulbocavernosus toq bo‘lib, o‘zining lateral qirrasi yor-
damida uchburchakning ichki tomonini tashkil etadi. Muskul qavatida ham teri
osti yog‘ qavatidagidek n.pudendus va a.pudenda interna ning shoxlari yotadi
(223-rasm). Shunday qilib, xususiy fassiya ostida olatning hamda uretraning
g‘ovaksimon qismlari, so‘g‘oni va ularni qoplab turuvchi muskullar yotadi.
Yuqorida sanab o‘tilgan tuzilmalar ostida esa siydik-tanosil diafragmasi-
ning pastki fassiyasi yotib, u oraliqning chuqur ko‘ndalang muskulini oraliq
tarafdan qoplab turadi (210-rasm). Siydik-tanosil diafragmasi orqa qismining
o‘rtasi, orqa chiqaruv teshigi ichki jomi oldingi uchi bilan qo‘shilib, quymichlararo
chiziq (linea biichiadica) bilan kesishgan holda o‘rta chiziq bo‘ylab oraliqning
pay markazini hosil qiladi. Unga quyidagi muskullar birikib ketgan: oldindan –
m.bulbocavernosus, orqadan - m.sphincter ani externus, yon tomonlardan oral-
iqning yuza ko‘ndalang muskuli tolalari. Oraliq pay markazi oraliqning anal va
siydik-tanosil qismlari orasidagi chegara bo‘lib xizmat qiladi. Tos bo‘shlig‘i to-
mondan esa, unga qorinparda-oraliq aponevrozi kelib birikadi.
Siydik-tanosil diafragmasini siydik chiqarish kanali teshib o‘tadi.
Siydik-tanosil to‘sqinida siydik kanali so‘g‘on qismining ikkita bezi -
gll.bulbourethrales yoki Kuper bezlari joylashgan bo‘lib (210-rasm), ular
to‘g‘ridan-to‘g‘ri uretraning piyozsimon (so‘g‘on) qismiga ochiladi.