“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında islewdegi mashqalalar hám sheshimler”

Strengths – 
Kүшли тәреплер,
Weakness –
Әззи тәреплер яки 
әззилик, 
Opportunities – 
Имканиятлар,
Threats – 
Сыртқы орталықта бар қәўип-
қәтерлер) технологиясында оқыў тапсырмаларын ислеп шығыў, қатнасыўшыларда 
биринши ҳәм екинши мағлыўматларды ажыратыў көнликпелерин пайда етиў ҳәм 
аналитикалық пикирлеў тәжирийбесин қәлиплестириў талап етиледи. Бул методты 
әмелге асырыў ушын киши топарлар искерлиги шөлкемлестириледи. Бунда топарларға 
темалар берилип, усы темадағы машқаланың күшли ҳәм күшсиз тәреплери, оны 
раўажландырыўшы ишки имканиятлар менен бирге оған тосық болатуғын сыртқы 
қәўип-қәтерлер сәўлелендириледи. 
«SWOT анализи» технологиясы 
Ex
ter
na
l or
ig
in
 I
nte
rna
l 
o
ri
g
in 
 
A
tt
ri
bu
te o
f t
he
a
tt
ri
b
ut
e of
t
he
or
ga
n
iza
ti
on
en
vi
ron
m
en
t 
Strengths 
Weakness 
Opportunities 
 Helpful Harmful
to achieving the objective to achieving the objective

---

Qaraqalpaqstan 
Respublikası xalıq bılımlendiriw xızmetkerlerin 
qayta tayarlaw hám olardıń qánigeligin arttırıw aymaqlıq orayı
246 
“Tálim sistemasında elektron tálim ortalıǵında 
islewdegi mashqalalar hám sheshimler”
Әдетте, бул технология көбинесе экономикалық пәнлерди оқытыўда 
қолланылған менен оны гуманитар пәнлерди оқытыўда да оқытыўшы тәрепинен 
нәтийжели қолланылса болады. Бул өз гезегинде оқытыўшының пәнге дөретиўшилик 
пенен қатнас жасаўы ҳәм өзиниң педагогикалық шеберлигине сүйениўи, 
оқыўшылардың жасына сай нәтийжели вариантларын ислеп шығыўына да тиккелей 
байланыслы. Мәселен, әдебият сабақларында темадағы шығарма қаҳарманын яки 
ўақыяларды анализ еткенде усы технологиядан пайдаланыў мақсетке муўапық болады. 
Бунда образдың күшли тәреплери менен характериндеги әззилик жақларын 
оқыўшылар анализ қылыў барысында әдебий қаҳарманның имканиятлары ҳәм де оның 
әззилигине тәсир етиўши қәўип-қәтер және ақыбетлерди үйренип шығады. Бул 
технология төмендеги формада шығарма мазмунын анализ қылыўда, оны стратегиялық 
жақтан режелестириўге жәрдем береди. Технологияны қолланыўда бир сабақ алдын 
усы аббревиатураны қураған сөзлердиң англичанша формасы жазып көрсетиледи ҳәм 
жазып қойылады.[2, 14-б] 
Олардың қарақалпақ тилинде берилиўин оқыўшыларға 
төмендеги формада көрсетиў мүмкин: 
«КӘИҚ анализи» методы 
Улыўма билим бериў мектеплериниң 9-класс «Қарақалпақ әдебияты» 
сабақлығында оқыў бағдарламасына сәйкес жазыўшы М.Нызановтың «Әкениң 
ҳүрмети» деген гүрриңи өтиледи [3, 213-219-б]. Сабақ барысында оқыўшыларға бул 
гүрриңдеги Қутлымурат образына сыпатлама бериў, оның өзине тән белгилерин ашып 
көрсетиў ҳәм талқылаў ушын тапсырма бериледи, шығарма мазмуны оқытыўшы 
тәрепинен түсиндирилип бериледи.
Қутлымурат образы 
Күшли тәрепи
: Саўда-сатық бабында епшиллиги, өз мийнетиниң арқасында үлкен 
мәртебе, табысларға ерискенлиги;
Әззи 
тәрепи
: 
Өлини 
тирисинде 
сыйламаўы, 
меҳир-ақыбетсизлиги, 
диянатсызлығы;
Имканиятлары
: Оның үлкен байлыққа ийе болыўы, ўақыт ҳәм инсанның өз 
ўақтында аңлап жетиўи ҳәм оған өзин ылайықлы тутыўы мүмкинлиги;
Қәўип-қәтерлер
: Меҳир-ақыбетсизлигиниң әшкараланыўы, көпшилик алдында 
абырайсызланыўы ҳ.т.б. 
Оқыўшы болса бул кестени толықтырыўы ҳәм образға сыпатлама бериў арқалы 
усы әдебий шығармадағы көркем образға деген көзқарасын, пикирин, шығарманың 
қунлылығына, онда турмыс шынлығының сүўретлениўине болған мүнәсибетин