Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua

U 
-U 
U 
t 

---

40 
Bunda a) holat bo‘yicha ijobiy kuchlanish +1 ga, salbiy kuchlanish –1 ga 
to‘g‘ri keladi. Bunday amplitudali kodlash simli aloqa liniyasi uchun juda mos 
keladi, masalan, telefon liniyasi. 
Keyingi b) holatida +1 belgisi nolinchi boshlang‘ich fazali tebranish 
segmentiga, -1 esa boshlang‘ich fazaga to‘g‘ri keladi. Ushbu fazali kodlash simsiz 
aloqa liniyalari uchun mos keladi, bu yerda ma’lumot tashuvchisi sifatida yuqori 
chastotali to‘lqin shakli ishlatiladi. 
Diskret signalni kodlashning fizik mohiyatidan kelib chiqib, rasmda 
keltirilgan ikkala holat ham quyidagicha yozilishi mumkin: 
… .0001-11000…. 
Yuqoridagi 
formuladan 
foydalanib 
hisoblangan 
ushbu 
signalning 
avtokorrelyatsiya funksiyasi 2.4-rasmda keltirilgan. 
2.4-rasm. Avto-korrelyatsiya funksiyasi grafigi 
Misol.
Signalning AKF-ni toping (1, 1, –1). 
Formuladan foydalangan holda hisob-kitoblar pastki rasmda ko‘rsatilgan 
natijaga olib keladi. Oldin ko‘rib chiqilgan ikkita signalning AKF-ni taqqoslab, biz 
signal (1, 1, -1) AKF yon tomonlari darajasi bo‘yicha eng yaxshi ekanligini 
ko‘rishimiz mumkin (2.5-rasm). 

---

41 
2.5-rasm. Avtokorrelyatsiya funksiyasi natijasi 
XX asrning 50-60 yillarida mukammal korrelyatsion xususiyatlarga ega 
bo‘lgan diskret signallarning butun sinflari ishlab chiqildi. Ularning orasida Barker 
kodlari juda mashhur bo‘lib, ular ajoyib xususiyatga ega: M pozitsiyalar sonidan 
qat’i nazar, AKF qiymati 
n ≠ 0
uchun birdan oshmaydi. Shu bilan birga, ushbu 
signallarning energiyasi, ya’ni 
B
s
(0
), M ga teng. 
Barker signallari faqat M = 2, 3, 4, 5, 7, 11, 13 uchun amalga oshirilishi 
mumkin. Masalan, M = 5 uchun Barker signalining shakli (1, 1, 1, -1, 1) va M = 7 
uchun Barker signali (1, 1, 1, -1, -1, 1, 1).