Tili va adabiyoti universiteti til va adabiyot: ilmiy va amaliy izlanishlar yo

off him when he was alive? Perhaps 

she wasn’t crying genuinely at that 

time,  maybe  she  was.  On  the  other 

hand  she  was  right  as  well.  She 

scolded him so that they wouldn’t go 

short for something. Because it was 

---

 

717 

true that Nodir was often indifferent 

to his family” [1. 46-bet]. 

Misol 1 

Yuqorida keltirilgan asardan parchada bir necha axloqiy va tarbiyaviy 

birliklarni  koʻrish  mumkin.  Garchi  parchada  berilgan  ba’zi  birliklar  salbiy 

ma’noga  ega  boʻlsa-da,  umuman  olganda  «axloq»  qatlami  birliklari  sifatida 

qaraladi.  Demak,  bundan  kelib  chiqqan  holda,  axloq  kategoriyasi  ifodalari 

dastavval  ikki  yirik  guruhga,  ya’ni  ijobiy  (axloqlilik)  va  salbiy  (axloqsizlik) 

ma’no boʻyoqdorligiga ega tushunchalarga ajratib tasniflanadi.  

Ushbu parchada oʻzbek tilidagi «axloq» kategoriyasi tarkibiga kiruvchi 

birliklar quyidagicha tarjima qilingan: 

Yaxshilik – good 

Loʻli – snappy 

Tergamoq – call of the (one’s) dogs 

Samimiy - genuinely 

Maddoh - 

Beparvo – indifferent 

Ta’kidlash joizki, tarjimada yaxshilik soʻzi good (yaxshi) tarzida ya’ni soʻz 

turkumlari farqli holda tarjima qilingan. Loʻli soʻzi esa snappy (jahli tez, juda tez 

gapirishga moyilligi bor) deb tarjima qilingan. Tergamoq fe’li ingliz tilidagi call 

of  the  (one’s)  dogs  (kimgadir  oʻzini  agressiv  tutmoq)  iborasi  bilan  tarjima 

qilingan.  Eng  e’tiborli  jihati  shundaki,  ushpu  parchadagi  maddoh  soʻzi  asar 

tarjimasida uchramaydi, bunga sabab ingliz tilida uning muqobili boʻlmasligi 

ya’ni lakuna tushuncha ekani hamda asli arab tilidan oʻzlashgan soʻzning asl 

ma’nosi yoʻqolib koʻchma salbiy ma’no ifodalayotgan boʻlishi mumkin: