|
CHAQALOQLARNI OVQATLANTIRISH
Sog’lom tug’ilgan chaqaloqlarni, tug’ilgandan 15-20 minutdan keyin emizishga berish kerak. Bu birinchi tomondan, ona qon zardobida prolaktinni ko’payiniga ta’sir etib, laktatsiyani kuchaytiradi. Ikkinchi tomondan, bola organizmini immunitet bilan ta’minlaydi va ichak mikrobiotsenozini mustaxkamlaydi. Sog’lom yetilgan bolalarni 1-kunda har 2,5-3 soatda ovqatlantirish zarur, bir kunda 8 marotaba, 6 soatli kechki tanaffuz bilan. 2-3 oydan– 6 oygacha 6-7 marotaba, har 3,5 soatda, kechki tanaffuz 6,5 soat. 6 oydan– 1 yoshgacha har 4 soatda, bir kunda 5 marotaba, kechki tanaffus 8 soat.
Yangi tug’ilgan chaqaloqlarning birinchi 7-10 kunida zarur bo’lgan sut miqdori A.F. Tur formulasi bo’yicha (70x80 ml xn. n – chaqaloqning kunlik yoshi), yoki G.I.Zaytsev bo’yicha (sutkalik sut miqdori = chaqaloq vazning 2% xn –kunlik yoshi) xisoblanadi. Ovqatlantirirsh 20-30 minutdan ortmasligi kerak. Yangi tug’ilgan chaqaloqlar organizmining suyuqlik yo’qotishini va gipoglikemik xolatga chidamligini xisobga olib, suyuqlik ichish rejimini kuchli saqlash zarur. Shu ma’noda chaqaloqlarga glyukozaning 5% eritmasi yoki Na Cl ni 0,9 % fiziologik eritmasi berish kerak.
Bola uchun zarur bo’lgan sut miqdori xisoblash uslublari
Bola xayotining birinchi yarimida zarur bo’lgan ovqat xajmini bir qancha uslublar bilan xisoblanadi.
1. Xajmiy uslub:
Tana vazniga boglik xolda xisoblash bilan o’tkaziladi:
10 kundan to6 xaftagacha bo’lgan yoshda1/5.
2 oydan- 4 oygacha- 1/6
4 oydan- 6 oygacha- 1/7
6 oydan- 9 oygacha- 1/8
2. Kaloriyali xisoblash.
Bola har 1 kg vazniga quyidagicha kaloriya olish kerak:
Yoshning 1 choragida 120kkal/kg P choragida 115 Sh choragida 110 1V choragida100 kkal\kg 1 litr sut o’rtacha700 kkal ya’ni2929 kJ energiya beradi.
Ko’rsatib utilgan xisoblash usullaridan nisbatan aniqrog’i kaloriyali xisoblash uslubidir, lekin sutkalik ovqat xajmi1000 ml dan oshmasligi kerak.
Bolalarning asosiy oziq-ovqat ingridientlariga etiyoji.
Tabiiy ovqatlantirishda oqsil– 6 oygacha 2-2,5 g/kg, 6-12 oygacha- 3,0 g/kg.
Yoglar: 1-3 oygacha- 6,5g/kg, 4-6 - 6 g/kg, 7-12 - 5,5 g/kg
Bir yoshgacha bo’lgan bolalarni uglevodlarga bo’lgan talabi13-15 g/kg
Ovqat ingridienlarining uzaro munosibati qo’shimcha ovqatlantirishgacha 1:3:6 ga teng, qo’shimcha ovqat berilgandan keyin1:2:4.
Bolaning tula miqdorda emganligini bilish uchun emizish va ovqatlantirishdan oldin va keyin tana og’irligini o’lchash, hamda har ovqatlanganda qancha og’irlik qo’shilganligini aniqlash kerak.
Agar ayrim oziq maxsulotlarini yetishmasligi sezilsa darxol korrektsiya qilishi zarur. Masalan oqsil yetishmovchiligida tvorog, atsidofil pastasi, oqsil enpiti beriladi. Yog’ yetishmasligida 20% qaymoq va o’simlik yog’’i, sariyog’, uglevod kamchiligida qand sharbati, meva sharbati tavsiya etiladi.
Ko’krak yoshidagi bolalarni ovqatlanishida optimal sharoit talab etadi. Bolaning birinchi oyligidan boshlab mineral tuzlar, vitaminlar organiq kislotalar, pektin maxsulotlari juda zarur. Bu maxsulotlar kamqonlik, raxit, oshqozon va ichak kasalliklarini oldini olishda katta ahamiyatga ega.
Bolaning 3 xaftaligidan boshlab meva, sabzavot sharbatidan 3-4 tomchidan, keyinchalik, sekinlik bilan 50-80 ml oshirib boriladi. Birinchi navbatda olma sharbati, keyin gilos. 2-chi oydan boshlab limon, anor, sabzi, yertut sharbatlarini berish mumkin, pomidor sharbatini3 oydan keyin beriladi. 1,5-2 oyligidan olma, bexi pyuresi2-5 g, boshlab berish mumkin. 3-3,5 oyligidan tuxum sarigi 1/5-1/4 qismini sutga aralashtirib ovqatlantirishdan oldin beriladi, 4 – oyligida borib ½ tuxum sarigi berish kerak.
Tvorog– 4 oyligidan, 5-10 g emizishdan oldin, keyinchalik 20 g bir kunda beriladi. Vit D ga bo’lgan extyoj qisman ona suti va o’simlik yog’’i bilan koplansa ham, raxitini oldini olish uchunbolalarni 2 oyligidan boshlab bir kunda 500 Xalqaro birlik/ ME/ berib va buni1 yoshgacha davom ettirish zarur.
Mu’tadil eritropoezni saqlash uchun, xayotning 3- oyligidan boshlab 0,1%-li temir sulfat eritmasi, 10 mg bir kun xisobida va0,1% eritmasi sifatida 3-5 tomchi mis berish talab qilinadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
