Tibbiy tayyorlov

Hiqildoq qopqog’i

• ovqat yutilganda nafas yo’lini berkitib, unga ovqat tushishidan saqlaydi. Hiqildoq ovoz chiqarishda katta rol o’ynaydi. Hiqildoq bo’shlig’ining ichki tomonida tukli epiteliy bilan qoplangan shilliq parda joylashadi. Bu pardada qon tomirlar va shilliq bezlari bo’ladi.

Hiqildoq

• bo’shlig’ining ikki chetida bir juft ovoz boylami o’rnashgan. Hiqildoq mushaklari qisqarganda ovoz boylami taranglashadi. Shu vaqtda o’pkadan bosim ostida chiqadigan havo ovoz boylamlari orasidan o’tib, ularni tebratadi va ovoz chiqaradi. Lekin ma’noli nutq hosil bo’lishida ovoz boylamlaridan tashqari til, lab va burun bo’shlig’i ham ishtirok etadi. VII bo’yin umurtqasi ro’parasida hiqildoq kekirdakka (traxeyaga) o’tadi.

Kekirdak va bronxlarning joylashishi, tuzilishi va vazifasi

• Kekirdak (traxeya) nay shaklida bo’lib, uzunligi 9-15 sm. V- ko’krak umurtqasi oldida ikkita bronxga bo’linadi, O’ng bronx qisqa va yo’g’on bo’lib, o’z navbatida yana uchta bronxga, chap bronx esa ikkita bronxga bo’linadi. Bu bronxlar yana maydaroq bronxlarga, ular esa bronxiolalarga shoxlanib ketadi.

Kekirdak va bronxlar

• devori ustma-ust joylashgan yarim halqa tog’aylardan iborat. Tog’aylarning tashqi tomonidan biriktiruvchi to’qima, ichida esa tukli epiteliy bilan qoplangan shilliq parda joylashgan. Bronxiolalar devorida tog’ay o’rnida halqasimon mushaklar uchraydi. Bronxiolalar devorining to’satdan uzoq
• muddat davomida qisqarib qolishi bronxial astma kasalligining xurujlariga sabab bo’ladi.

O’pka, joylashgan joyi, tuzilishi va vazifasi.

• Bronxiolalar alveola xaltalari bilan tugaydi. Har qaysi alveola xaltasi juda ko’p havo pufakchalari-alveolalardan iborat. Alveola xaltalarini har tomondan o’pka kapillyarlari o’rab turadi. Alveolalarda havo bilan qon o’rtasida gaz almashinadi. Katta yoshdagi odam o’pkasida 300-400 mln ga yaqin alveola bo’lib, ularning umumiy sathi 100 m2 ga etadi.