Tibbiy kimyo 1 qism 22 09 2019. indd

rentgenografiyasida qoʻllaniladi. 

---

Tibbiy kimyo / 1  

173

Gazlarning  suvda  eruvchanligi  harorat  oshgan  sari  kamayib 

boradi. Yuqori haroratda gaz molekulalari eritmadan chiqib ketishi 

uchun  zarur  energiyaga  ega  boʻladi.  Muzdek  gazlangan  alkogol­

siz ichimliklar isitilganda undan gaz pufakchalari chiqadi. Yuqori 

haroratda, ichimliklar solingan yopiq idish yorilib ketishi mumkin, 

chunki gaz molekulalari eruvchanligi ortadi va idish ichidagi bosim 

oshib ketadi. Biologlar aniqlashicha, daryo va koʻllarda suv haro­

ratining ortishi suvdagi kislorod miqdorini kamaytiradi.7.5­rasmda 

ba’zi bir qattiq moddalarning harorat koʻtarlishi bilan suvda eruv­

chanligi ortishi koʻrsatilgan.

Eruvchanlikka bosimning ta’siri. Genri qonuni.Genri qonuni­

ga  koʻra,  gazning  suyuqlikda  eruvchanligi  suyuqlik  yuzasidagi 

gaz  bosimiga  bogʻliqdir.  Yuqori  bosimda,  gazlarning  suyuqlikda 

eruv chanligi  ortadi.  Bosim  yuqori  boʻlganda  gazlangan  ichimlik­

da CO

2

ning eruvchanligi ortadi. Agar gazlangan ichimlik solingan 

idish qopqogʻi ochilsa bosim atmosfera bosimiga tenglashib, CO

2­

ning eruvchanligi kamayadi. 

7.6-rasm. Gazlarning suyuqlikda eruvchanligini bosimga bogʻliqligi

---

1-kurs talabalari uchun darslik

174

Natijada CO

2 

pufakchalari eritmani tezda tark etadi. Agar isitilgan 

idishning qopqogʻi ochilsa pufakchalarning ajralishi undanda koʻproq 

koʻzga  tashlanadi.  7.6­rasmda  gazlarning  suyuqlikda  eruvchanligi 

bosimga bogʻliqligi koʻrsatilgan. Agar, eritma ustidagi gazning bosi­

mi kamaysa, eritmada shu gazning eruvchanligi ham kamayadi.