Тиббиёт олий билимгохлари учун укув адабиёт в. М мажидов юкумли

Согайиш даври. 
Бу даврда бемор организми тиф бактериялари-
дан халос булади. Умуман организм ва ҳамма органлар фаолияти ва 
шу қаторда кон таркиби аслига кела бошлайди. ўарорат одат-
дагидан пастроқ (36—36,2°) булади, беморнинг аҳволи кундан-кун-га 
яхшиланиб боради. Бемор овқат талаб қилаверади, тез-тез сия-ди. У 
сезиларлн даражада озиб кетади. Бир ойгача астеноаегета-тив 
синдром аломатлари сақланиб туради.
Баъзи ҳолларда ҳарорат бирданига пасайиб, интоксикақия ҳам 
бардам топади ва бемор тузала бошлайди. 1ўорин тифидан сорайган 
кишиларнинг 3—5 фоизи сурункали микроб ташувчилар булиб 
қоладилар.
Қорин тифининг қайталаши (реқидиви). 
Согайиш даври бошла-
ниб ҳарорат нормал даражагача пасайганидан сунг 1—2 ҳафта ут-гач 
ва ундан кейинроқ беморларнинг 7—9 фоизида касаллик қай-
таланади. 1ўорин тифи бир марта, икки марта ва куп марта қайта-
лаши мумкин. Реқидив бемор организмининг касалликка қарши 
курашиш қобилияти сустлигидан дарак беради. Шу сабабдан ре-
қидив нимжон кишиларда купроқ учрайди. Мононуклеар — фаго-
қитар системаларда сақланиб қолган тиф бактериялари қайтадан 
купайиб, қонга тушади ва яна бактериемия бошланади, кейин қо-рин 
тифининг асосий симптомлари (ҳарорат, интоксикақия ва бош-қалар) 
пайдо булади. Реқидив вақтида қорин тифига хос.патомор-фологик 
узгарйшлар ҳам қайталанади. Реқидивда ҳарорат 1—3 кундан 2—3 
ҳафтагача юқори булиб туриши мумкин. Реқидивда ҳарорат тезроқ 
кутарилади, лекин қисқароқ давом этади, тошма эртароқ пайдо 
булади ва умуман касаллик енгилроқ утади. Баъзан реқидив 
рудимент (билинар-билинмас) ҳолда ўтиши мумкин (5-расм).
Реқидив булишини олдиндан айтиш мумкинми? Согайиш даври 
бошланганига қарамай ҳароратнинг субфебрил даражасида туриши, 
иштаҳа очилмаслиги, жигар ва талоқ катталашганча қолаве-риши ва 
умуман бемор аҳволининг айтарлн яхшиланмаслиги реқидив булиш
хавфидан дарак беради.
Баъзи омиллар: 1) парўезни қупол тарзда бузиш 2) беморни вақтидан 
илгари урнидан туриб кетиши; 3) бемор руҳи — кайфия-тининг 
ёмонлашиши; 4) ҳар турли йу\лдош касалликлар қушили-ши, 5) 
беморнинг озиб, ҳолдан тойиб қолиши; 6) витаминлар етиш-маслиги; 
7) ич кетиши реқидив бошланишига сабаб булади.