Тиббиёт олий билимгохлари учун укув адабиёт в. М мажидов юкумли

рндир. 
Бошқача 
айтганда, 
ичак лимфа 
аппаратига тиф бактериялари қайта 
туқнашганнда уларда бошланган оддий 
яллирланиш жараёни 
гиперергик туе оладн, кейин некроз бошланиб, 
яра 
пай-до булади.
Чиқарув органлари орқали тиф бактериялари ташқарйга чиқа-
рилиши билан бир нактда организмда касаллнкка қарши имму-
65

---

нитет шаклланиб боради ва бемор аста-секин сорая бошлайди-
Патогенезнинг бу саккизинчи даври иммунитет пайдо бўлиши ва 
беморнинг сорайиш даври деб юритилади. Бу даврда организм-нинг 
издан чиедан фаолияти уз аслига кела бошлайди.
Шундай қилиб, қорин тифи патогенезини шартли равишда 8 
даврга булиб, бу даврларда бемор организмида қандай узгарнш-лар 
юз беришини курдиқ Уларнинг ҳаммаси қорин тифи юққани-дан то 
бемор согайгунга қадар организм билан бактерия уртаси-да бетухтов 
давом этиб борадиган курашни акс эттиради.
Ичакдаги лимфа аппарата ва мезентериал лимфа тугунлари-нинг 
қонга микроблар утишига тўсик;лик қилиши, қоннинг бактериқид 
хусусияти, 
мононуклеар-фагоқитар 
система 
органларининг 
микробларни қамраб, бириктириб олиши, барча чиқарув органла-ри 
орқали бактерияларнинг ташқарига чиқарилиши ва, ниҳоят иммунитет 
пайдо булиши (антителолар хрсил булиши), хуллас, бир қанча 
мураккаб жараёнларнинг ўаммаси—бемор организмининг касаллик 
микроби ва токсинига қарши чора-тадбирларидир.
Қорин тифининг утиши ва оқибати бемор организмининг куч-
қуввати, яъни унинг бактерияларга қарши қанчалик шиддат билан 
кураша олишига боглиқ. Шуни алоҳида таъкидлаш керакки бемор 
организмида юз берадиган ҳамма жараёнлар марказий нерв 
системасининг бошқаруви ва назорати остида содир булади. Демақ 
бемор олий нерв фаолиятининг холати унинг рухи ва кайфияти, 
атрофдаги муҳит шароитлари тифнинг клиник утиши ва оўибатига 
катта таъсир қилади.
Баъзан организмни бактериядан халос бу'лиш жараёни охири-гача 
бормаслиги мумкин. Бунда турли органларда мустаўкам Урнашиб 
олган тиф бактериялари бемор сорайганидан сунг маъ-лум вақт (бир 
икки ҳафта ва купроқ) утгач яна қайтадан ку"пайиб\ қонга тушади ва 
тифнинг қайталанишига сабаб булади, тиф ре-қидиви деб шуни 
айтилади.
Бемор ҳимоя кучлари ожиз булган х/элларда тиф микроблари 
мононуклеар — фагоқитар система ўужайраларида узоқ муддат (бир 
неча йилларгача) сақланиб, яшай олади. Вужудида ана шундай 
микроблар буладиган шахслар, яъни сурункали бактерия ташувчилар 
узлари 
СОРЛОМ 
булгани ҳолда атрофга тиф микробла-рини тарқатиб 
юрадилар.